Daha sağlıklı olmak için doğal ürünlerde faydalanmak, çok eskilere dayanan bir uygulamadır. Azteklerden Kelt’lere ve Han hanedanlığına kadar büyük kültürler; hastalıkları iyileştirmek ve genel refahı arttırmak için şifalı otlar ve takviyelerden yardım almıştır.

Takviyeler bugün bile, dünya genelinde popüler bir sağlık geliştirme şekli olarak kullanılır. Son veriler, gelişmiş ülkelerde iki kişiden birinin, yaşamının herhangi bri döneminde bir besin takviyesi kullandığını göstermektedir. Bu rakam, özellikle son 30-40 yılda istikrarlı bir şekilde artan bir orandır.

Takviye alan kişilerin neredeyse %80’i, bunu günlük olarak tekrarlamaktadır. Multivitamin veya mineral takviyeleri, bunların arsında en popüler olanlardır. Yaygın olarak kullanılan diğer takviyeler arasında; balık yağı, probiyotikler, glukozamik ve çeşitli bitkiler ve bitki özleri yer almaktadır.

Takviyeler Sağlıklı Mı?

İnsanlar çeşitli besin takviyeleri alarak daha sağlıklı olacaklarına inanmaktadırlar. Ekstra bir vitamin, mineral ya da bitki almanın; artrit, kemik erimesi, enfeksiyon, bağışıklık sistemi sorunları ve hatta soğuk algınlığı gibi hastalıkları önlemeye ve iyileştirmeye yardımcı olacağını düşünmektedirler. Ancak daha sağlıklı bir beden sadece besin takviyeleri ile mümkün olmaz. Düzenli ve doğal besinler tüketerek, yeteri kadar su içerek ve fiziksel açıdan aktif bir yaşam ile bu mümkün olur. Yani takviyeler burada destekleyici ürünlerdir.

Takviyeler Riskli Olabilir Mi?

Besin takviyeleri çok çeşitli potansiyel faydaları ile ilişkilendirilse de, bazı riskler taşıyabilir ve hatta sağlık için tehlikeli olabilirler.

İnsanlar, “Eğer doğalsa, güvenlidir” ya da “Sana iyi geliyorsa, bana da iyi gelir” gibi algılara sahip olduklarında, çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Takviyelerin bir uzman kontrolünde olmadan kullanımı, sağlık açısından riskli olabilir. Örneğin; bir doktor tarafından uygun bilgi ve takip olmaksızın bir bitki özünü kullanmak güvenli olmayabilir.

Bununla birlikte, bazı takviyeler; özellikle modern tıpla birlikte kullanıldığında, gerçekten yararlı oldukları kanıtlanmıştır. Gıda takviyeleri, dengeli bir diyetin ya da diğer sağlıklı davranışların yerini alamasa da, akıllıca kullanıldıklarında genel sağlık planının bir parçası olabilirler.

Takviyeler Nasıl Alınmalı?

Takviyeleri kullanmaya gelince, burada eğitimli bir tüketici olmak çok önemlidir. Özellikle, neden bir takviye aldığınızı ve bunun size nasıl yardımcı olacağını bilmelisiniz. İhtiyaçlarınıza en uygun takviyeyi seçmek için bir doktordan ya da eczacıdan yardım isteyin. Etiketleri nasıl ayırt edeceğinizi ve hangi ürünlerin daha yüksek kalitede olabileceğini öğrenin.

Potansiyel Sorunlar Nelerdir?

Üzerindeki talimatlara uygun davrandığınız sürece çoğu gıda takviyesi güvenli olsa da, belirli besinlerin doz aşımı olumsuz etkilere neden olabilir. Hatta bazı takviyeler, ciddi zarar ve ölüm riskini arttırabilir. Bazı zararlı etkileşimleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

  • K vitamini, bazı kan sulandırıcı ilaçların etkinliğini azaltabilir
  • E vitamini, kan inceltici maddelerin etkisini arttırarak, vücutta daha kolay morarma ve burun kanamalarına neden olabilir
  • B6 vitamini, bir yıl boyunca yüksek dozlarda alındığında ciddi sinir hasarlarına neden olabilir. Ayrıca, nöbet önleyici ilaçların da etkinliğini azaltabilir.
  • A vitamini, akne ilaçları ile birlikte kullanıldığında vücutta A vitamini zehirlenmesine neden olabilir
  • Demir ve kalsiyum takviyeleri, bazı antibiyotiklerin etkinliğini neredeyse yarı yarıya azaltabilir
  • C vitamini, bağırsağın emebileceğinden daha yüksek dozlarda alındığında ishale neden olabilir. Ancak, bazı hastalar günlük 5000- 25.000 mg’a kadarı tolere edebilir.
  • Selenyum takviyesi, büyük miktarlarda alındığında vücut için zehirli olabilir.

Bu tür olumsuz etkileri önlemek için; reçetesiz, bitkisel ya da geleneksel olsun şu anda aldığınız ilaçların yanı sıra, almayı planladığınız tüm takviyeler için bir uzmandan yardım almalısınız.

Takviye Kullanmalı Mıyız?

2004 yılında yapılan bir araştırmada, her 10 yetişkinden en az birinin bitkisel takviyeler kullandığı bulunmuştur. Günümüzde ise, yetişkinlerin çok daha büyük bir kısmı besin takviyeleri almaktadır. İnsanlar, optimal sağlık ile daha fazla ilgilenmeye başladıkça; doğal ilaçlara, takviyelere ve bütünsel önlemlere olan merak da arttı.

Vücudunuzu beslemenin en iyi yolu sağlıklı bir beslenme programı uygulamak olmakla birlikte, gıda takviyeleri de sağlığınızı geliştirmenin harika bir yolu olabilir. Ancak, neye ihtiyacınız olduğunu anlamanın en iyi yolu, internet sayfalarına bakarak karar vermek değildir.  Her şeyden önce, kendi sağlığınızın savunucusu olmalısınız.

Tabi ki, internette gezinmek o kadar da kötü bir fikir değildir. Sadece, bulduğunuz bilgilerin gerçekte ne anlama geldiğinden ve bilim tarafından desteklenip desteklenmediğinden emin olmalısınız.

Gebelik Takviyeleri

Gebelikte oldukça az takviye hayati bir öneme sahiptir ve bunlardan biri folik asittir. Bir kadın, gebeliği planlıyorsa; gebe kalmadan en az 3 ay önce günlük olarak folik asit almalıdır. Folik asit alımı için en iyi zaman, yatmadan hemen önce sağlıklı bir atıştırmalıkla birlikte almaktır.

Bir DHA takviyesi almayı düşünen kadınlar için; DHA yağda çözünebilir olduğundan ve gıdalar DHA emilimini arttırmaya yardımcı olabileceğinden, yemekten sonra almak daha iyi bir fikirdir. Ancak bütün bu takviyelerin doktor gözetiminde kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.

Probiyotik Takviyeleri

Probiyotik takviyeler, özellikle de antibiyotik kullanıldıysa, bağırsak florasını desteklemek için sıklıkla tavsiye edilir. Probiyotik takviyesi kullanmak için en uygun zaman; kahvaltıdan hemen öncedir. Bu takviyeler, bağırsak dostu bakterilere bağırsakta hayatta kalmaları için besin ve sıvı sağlamaktadır. Bir uzmana danışarak, ne zaman probiyotik takviyesine ihtiyacınız olduğunu, ne kadar süre ve nasıl kullanmanız gerektiğini öğrenebilirsiniz.

Beğenin ve paylaşın, herkes faydalansın!