Cuminum cyminum bitkisinin tohumlarından elde edilen bir baharat olan kimyon; Akdeniz, Orta Doğu, Hindistan ve Çin’de yetişen bir bitkidir. Meyveleri “kimyon tohumu” olarak bilinir. Baharat olarak ise, dünyanın pek çok farklı mutfağında popüler bir bileşendir. Tıbbi araştırmalara da konu olan kimyonun, pek çok sağlık faydası olduğu öne sürülmektedir.

Kimyon ile ilişkilendirilen potansiyel faydaları, genellikle bağışıklık sistemi, dolaşım ve sindirim sistemi ile ilişkilidir. Kimyonun bazı potansiyel faydaları, klinik çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Kimyon, özellikle Asya ve Akdeniz mutfağında pek çok yemek tarifinde kullanılmaktadır. Kendine has bir aromaya ve lezzete sahip olan bu değerli baharat, aromatik ve sıcak dokusu ile de tanınmaktadır.

Mutfaktaki kullanımının dışında, alternatif tıpta da çok uzun yıllardır kullanılmaktadır. Kimyon ile ilgili yapılan klinik çalışmalarda; sindirim sağlığını iyileştirebileceği, enfeksiyon oluşumunu önleyebileceği gibi faydalar bulunmuştur. Bazı araştırmalarda, yağ yakımı ve kilo kaybını destekleyebileceği, kan şekeri seviyelerini dengeleyebileceği ve kolesterol seviyelerini düşürebileceği gibi bazı yeni faydalar da ortaya koyulmuştur.

Bu yazıda, ilk olarak kimyonun besin profiline göz attıktan sonra, potansiyel sağlık yararları ve kilo verme sürecinde size nasıl katkı sağlayabileceğinden bahsedeceğiz.

Kimyon Besin Değeri

Kimyon, lezzetli bir baharat olmasının dışında, ayrıca etkileyici bir besin profiline de sahiptir. 100 gram kimyon için belirtilen besin değerleri şöyledir:

  • Kalori: 374 kcal
  • Karbonhidrat: 44 gram
  • Lif: 11 gram
  • Şeker: 2.3 gram
  • Protein: 18 gram
  • Yağ: 22 gram
  • Doymuş yağ: 1.5 gram
  • Tekli doymamış yağ: 14 gram

Temel besin maddelerinin dışında, kimyon bazı vitamin ve mineral alımlarını arttırmaya da yardımcı olabilir. Aynı ölçüde kimyon:

  • C vitamini: 7.7 mg
  • Kalsiyum: 931 mg
  • B6 vitamini: 0.4 mg
  • Demir: 66.4 mg
  • Magnezyum: 366 mg

Kimyon, ayrıca iyi bir antioksidan kaynağıdır. Tohumları, antioksidan görevi gören doğal maddeler içerir. Bu maddelerin, vücutta sağlıklı hücrelere saldıran serbest radikaller ile mücadele etmeye yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Antioksidan alımını arttırmak, ayrıca daha enerjik ve sağlıklı hissetmenize yardımcı olur. Ayrıca, cildin yaşlı görünmesini engellemeye de yardımcı olur.

Zengin bir demir kaynağı olan kimyon, 1 çay kaşığı ile 1.4 mg demir almanızı sağlayabilir. Bu rakam, yetişkinler için önerilen günlük demir ihtiyacının neredeyse %20’sini karşılamaktadır. Dünya nüfusunun önemli bir kısmını etkileyen demir eksikliğini önlemek için yemeklerinizde baharat olarak daha fazla kimyon kullanabilirsiniz.

Kimyon Sağlık Yararları

Kimyon, etkileyici besin profili ile bir dizi potansiyel sağlık yararı ile de ilişkilendirilmektedir:

  • Sindirim sistemi için faydalıdır

Kimyon, alternatif tıpta özellikle hazımsızlık giderici özelliği ile kullanılmaktadır. Modern araştırmalarda, kimyonun sindirimi hızlandırmaya yardımcı olabileceği de bulunmuştur. Ayrıca, karaciğerden safra salınımını arttırır. Safra ise, bağırsaklardaki belirli besinleri ve yağları sindirmeye yardımcı olur.

2 hafta süren ve 57 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada; Huzursuz Bağırsak Sendromu olan bu grupta, düzenli olarak kimyon tüketiminin semptomları hafiflettiği bulunmuştur.

  • Diyabet tedavisinde yardımcı olabilir

Kimyonun içerdiği bitkisel bileşenlerden bazıları, şeker hastalığı ile mücadele etmede yardımcı olabilir. Yapılan klinik bir çalışmada; aşırı kilolu bireylerde diyabet semptomlarını hafiflettiği bulunmuştur. Kimyon ayrıca, şeker hastalığının uzun vadeli etkilerine de iyi gelebilir.

Şeker hastalığı, vücuttaki hücrelere zarar verebilir. Ayrıca, kan şekeri seviyeleri uzun süreler boyunca yüksek olduğunda, normal işlevlerde bozukluklar meydana gelir. Bu da, göz sağlığı, böbrek sağlığı, sinirleri ve kan damarlara zarar verebilir. Bu riskleri azaltabilecek bileşenler içeren kimyon, bu etkileri ile baharat olarak ya da takviye olarak kullanılabilir. Ancak, kimyonun bu etkilerinden neyin sorumlu olduğu ve ne kadar kullanılması gerektiği konusundaki bilgiler henüz net değildir.

  • Kan kolesterolünü iyileştirebilir

Kimyonun kan kolesterolünü iyileştirebildiği klinik çalışmalarda kanıtlanmıştır. 8 hafta süren bir çalışmada; günde 2 kez 75 mg kimyon almanın, sağlıksız kan trigliseritlerini azalttığı bulunmuştur.

Benzer bir çalışmada, 45 gün boyunca kimyon özü kullanan kişilerin kötü kolesterol seviyelerinde ortalama %10’luk bir düşüş gösterdiği bulunmuştur.

Bir diğer çalışmada, vücutta iyi kolesterol seviyelerini iyileştirdiği de bulunmuştur. Baharat olarak tüketildiğinde, takviye olarak kullanımı ile aynı etkileri gösterdiği ise tam olarak net değildir.

  • Gıda kaynaklı hastalıkları önleyebilir

Kimyon da dahil olmak üzere pek çok baharat, gıda kaynaklı enfeksiyon risklerini azaltabilecek antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Kimyonun çeşitli bileşenleri, gıda kaynaklı bakterilerin ve bazı mantarlarını büyümesini azaltabileceği bulunmuştur.

Kimyon, sindirildiği zaman antibiyotik özelliklere sahip bir bileşeni serbest bırakmaktadır. Bir çalışmada ise, kimyonun bazı bakterilerin ilaç direncini azalttığını göstermiştir.

  • İltihaplanma karşıtıdır

Kimyon özleri ile ilgili yapılan çalışmalar, içerdiği bazı bileşenlerin iltihaplanma karşıtı etkilere sahip olabileceğini bulmuştur. Ancak, araştırmacılar hangi bileşenlerin bu etkiye sahip olduğunu henüz bilmiyor.

Diyetinize baharat ya da takviye olarak kimyon eklemek, vücutta iltihaplanmanın neden olduğu hastalıkları tedavi etmek için faydalı olabilir. Ancak, bunun için yeterli bilimsel kanıt yoktur.

Kimyon Kilo Verdirir Mi?

Kimyon içeren takviyeler üzerinde yapılan araştırmalar, kilo kaybını teşvik edebileceği bulunmuştur. 88 obezite hastası kadın üzerinde yapılan bir çalışmada; 3 gr kimyon içeren yoğurdun, kimyon içermeyen yoğurda göre kilo kaybını daha fazla desteklediği bulunmuştur.

Her gün 75 mg kimyon takviyesinin yer aldığı bir diğer çalışmada, katılımcıların ortalama 1.5 kilo daha fazla kilo verdiği görülmüştür. 78 yetişkin üzerinde yapılan ve 8 hafta süren bir diğer klinik çalışmada ise; kimyon takviyesi kullananların ortalama 1 kilo daha fazla kilo verdiği görülmüştür.

Bazı grup çalışmalarında, kimyonun kilo vermeye yardımcı olup olmadığı araştırılmıştır. Bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç olsa da, bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar umut vericidir. Kimyonu sağlıklı bir diyetin bir parçası haline getiren aşırı kilolu kadınlar, kilo istatistiklerinde iyileşme göstermiştir. Başka bir çalışmada, aşırı kilolu erkeklerde rakamların iyileştiği bulunmuştur.

Kimyon Diyette Nasıl Kullanılır?

Yemeklerimizde baharatları sıkılıkla kullanıyoruz. Bu sayede kimyonu et, tavuk, sebze ve kurubaklagil yemeklerinde rahatlıkla ekleyebiliriz. Yemeklere baharat olarak eklenebileceği gibi çayı da demlenerek de tüketilebilir. Metabolizma hızlandırıcı ve sinirim kolaylaştırıcı etkisinde de yararlanabilmek için yoğurdunuza ekleyerek de tüketebilirsiniz.

Beğenin ve paylaşın, herkes faydalansın!