Yaz aylarının sevilen meyvesi dut, farklı renk seçenekleri ile sofralarımıza gelir. Alternatif Çin tıbbında yüzyıllardır iyileştirici özellikleri ile; kalp hastalıkları, şeker hastalığı, kansızlık ve artit tedavisinde kullanılmıştır.
Tarihte, zaman içinde yavaş yavaş Doğu’dan Avrupa’ya doğru yayılan dut tüketimi, aslında Antik Yunan’da da oldukça popülerdir. İngiltere’de ilk dut ağacı dikimi ise 1500’lü yıllara uzanmaktadır.
Dut, kesinlikle son derece sağlıklı ve lezzetli bir meyvedir. Peki, dut hangi vitamin ve mineralleri içerir? Sağlık yararları nelerdir? Kilo verme sürecinde size nasıl katkı sağlayabilir? Tüm bu soruların cevabı için okumaya devam edin!
Dut Nedir?
Dut, “morus alba” adı verilen bir ağaçtan gelen bir meyve çeşididir. Kırmızı, siyah ya da beyaz olarak 3 farklı renkte olabilir. Bir dut ağacı, yılda ortalama 3 metreye kadar büyüyebilir. Yaprakları kışın düşer ve ertesi mevsimde yenidene büyümeye başlar. Birkaç ay içinde olgunlaştıktan sonra, mayıs ayında tam olgunluğa ulaşır.
Yapı olarak böğürtlen ile benzerlik gösterir. Ekşi bir tada sahip olan dut, tatlılarda ya da kurutulmuş meyve olarak tüketilebilir. Dut, farklı bölgelerde çok farklı isimlere sahiptir. Adı ne olursa olsun, her zaman lezzetli ve besleyici bir meyvedir. İnternette biraz dolaşırsanız, dut içeren pek çok ilginç reçel, smoothie, krep, tatlı, sos ya da yemek tarifleri bulabilirsiniz.
Bilimsel olarak “morus” adıyla bilinen dut, Asya ve Avrupa’da asırlardır kullanılmaktadır. Beyaz dut, Çin’de sıkça tüketilir. Yüzyıllarca önce Çin’den Avrupa’ya götürülen beyaz dut, bugün artık tüm dünyada tüketilmektedir. Lezzetinin dışında, besleyiciliği ile de çok popülerdir.
Dut Besin Değeri
Besleyiciliği güçlü, vitamin ve minerallerle dolu olan dut, oldukça düşük kalorilidir. Bu da onu, hafif ve lezzetli bir atıştırmalık seçeneği yapar. Ayrıca, vücut için gerekli besin maddelerini de sunar.
Dut, demir alımını arttırmaya yardımcı olur ve dokulara bol miktarda oksijen sağlar. C vitamini ve K vitamini yönünden zengindir. Kolajen üretimini ve doku gücünü arttırmada önemli rol oynayan C vitamini, bağışıklık sistemi için de son derece önemlidir.
Ayrıca, hücre hasarına neden olan serbest radikallere karşı koruyan B2 vitamininin de iyi bir kaynağıdır. Dutu taze ya da kurutulmuş olarak tüketmek, daha sağlıklı ve parlak bir cilde sahip olmanıza yardımcı olabilir.
Tam bir besin merkezi olan dut; lif, karbonhidrat, protein, lipit, vitamin ve mineraller içerir. İyi bir protein ve antioksidan kaynağıdır. Bununla birlikte, farklı dut türlerinin beslenme profilleri arasında çok belirgin farklar yoktur. Siyah dut, beyaz duta göre genellikle daha lezzetlidir, ancak besleyicilikleri hemen hemen aynıdır.
100 gram dut;
- Kalori: 43 kalori
- Protein: 1.44 gram
- Yağ: 0.39 gram
- Karbonhidrat: 9.8 gram
- Lif: 1.7 gram
- Şeker: 8.10 gram
- Kalsiyum: 39 mg
- Demir: 1.85 mg
- Magnezyum: 18 mg
- Fosfor: 38 mg
- Potasyum: 194 mg
- C vitamini: 36.4 mg
- K vitamini: 7.8 mg
Dut Kaç Kalori
Dut, düşük kalorili bir meyve seçeneğidir. 1 bardak (ortalama 140 gram) dutun kalorisi 60 kcal civarındadır. Ancak, karbonhidrat ve şeker oranı yüksek olduğundan, porsiyon kontrolüne dikkat etmek yararlı olabilir. 1 bardak dut, ortalama 11 gram şeker içermektedir. Düşük karbonhidrat alımına dayalı bir diyet yapıyorsanız, ne kadar dut tükettiğinize dikkat etmenizi öneririm. Bununla birlikte, etkileyici besin profili göz önünde bulundurulduğunda dut, sağlıklı ve dengeli bir beslenme programına dahil edilmelidir.
Dut Sağlık Yararları
Dut, lezzeti ile birlikte, bir dizi sağlık yararını da beraberinde getirir:
- Sindirim sistemi için faydalıdır
Mideniz için son derece faydalı bileşenler içeren dut; kabızlığı hafifletmek ve kilo vermek için harika bir seçenektir. İyi miktarda lif içeren dut, sindirimi kolaylaştırmaya yardımcı olur. Kabızlık, şişkinlik ve mide kramplarını hafifletmede yardımcı olabilir.
- Kolesterol Seviyelerini düşürür
Dut yemek, vücuttaki HDL seviyelerini düşürmenin iyi bir yoludur. Düşük kötü kolesterol seviyeleri, azalan kalp hastalıkları riski ile ilişkilendirilmektedir.
- Kan şekeri seviyelerini düzenler
Özellikle beyaz dut, vücutta şeker seviyelerini dengelemeye yardımcı olur. Beyaz dutun içerdiği bazı maddeler, tip-2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar ile benzerlik gösterir. Beyaz dutun bu bileşenleri, bağırsakta şekeri yavaşça parçalar ve vücudun şeker seviyelerini normal aralıkta tutmaya yardımcı olur.
- Kansere karşı koruma sağlayabilir
Kansere karşı korunmak istiyorsanız, dut tüketmeniz gereken meyvelerden biridir. Tümör hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellemeye yardımcı antioksidanlar yönünden zengin olan dut, kanser karşıtı özelliklere sahip olan resveratrol içermektedir. Bu bileşen, özellikle kolon kanseri, cilt kanseri, prostat kanseri ve tiroit kanseri ile mücadele eder.
- Kansızlıkla mücadele eder
Demir içeriği yüksek bir besin olan dut, kansızlıkla mücadele etmek için harikadır. Ayrıca, demir eksikliğine bağlı baş dönmesi ya da yorgunluk gibi semptomları tedavi etmede de etkilidir.
- Kalp sağlığını korur
İçerdiği lif ve antioksidanlar, kalp sağlığını iyileştirir. Kalp krizi ve felç riskini azaltır. Ayrıca, kalp sağlığı için önemli olduğu bilinen polifenoller açısından da zengindir.
- Beyin sağlığı için faydalıdır
Dut ile ilgili yapılan araştırmalar; beynin yaşlanmaya karşı koruduğunu, genç kalmasını sağladığını göstermektedir. Dut ayrıca, beynin kalsiyum ihtiyacını da karşılamaktadır. Alzheimer’e karşı da önleyici olabilir.
- Bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olabilir
Bağışıklık sistemini geliştirmeye faydalı olan dut, C vitamini, alkoloidler ve antioksidan yönünden zengindir.
- Kemikler için faydalıdır
Güçlü kemik dokuları ve kemikleri korumak için önemli olan K vitamini, demir ve de kalsium içeren dur, kemik erimesi gibi kemik bozukluklarını önlemeye yardımcı olur.
- Yaşlanma karşıtıdır
Dut yemek, daha genç görünmenize yardımcı olur. Cildi güneşin zararlı ışınlarından koruyan resveratrol içeren dut, antioksidanları da bol miktarda içerir. Ayrıca, cildi kırışıklıklardan uzak tutar. Cilde zarar veren ve ince kırışıklıklara neden olan serbest radikallerin önlenmesine de yardımcı olur. Ayrıca, cilt dostu olduğu bilinen A, C ve E vitaminlerinin de iyi bir kaynağıdır.
Dut Kilo Verdirir Mi?
Dut ile ilgili yapılan bazı çalışmalar, obezite tedavisinde kilit rol üstelenebileceğini, içerdiği doğal bileşikler ile metabolizmayı hızlandırarak kilo kaybına yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.
Dut, düşük kalorili ve lezzetlidir. Aroması ile tatlı ihtiyacınızı giderebilir, atıştırmalık yaparken daha düşük kalori almanızı sağlayabilir. Sağlık tariflerde ve diyet tatlılarda kullanılabilir. Ancak, hiçbir besin kilo vermede tek başına mucizevi bir etkiye sahip değildir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme programına dahil edildiğinde dut, metabolizmayı hızlandırmaya, lif içeriği ile daha uzun süre tok hissetmenize ve yağ yakmaya yardımcı olabilir. Ancak karbonhidrat ve şeker içeriği yüksek bir meyvedir. Bu yüzden yararlı etkilerinden faydalanmak için tüketilirken mutlaka porsiyon kontrolü yapılmalıdır.
Taze veya kurutulmuş dutu ara öğünlerinizde şekersiz bitki çayı ile birlikte tercih edebilirsiniz. Chia tohumu, yulaf ezmesi, süt veya yoğurt ile hazırladığınız sağlıklı kase tariflerinde duta yer verebilirsiniz. Tatlılarınıza eklemek için sağlıklı soslar hazırlayabilirsiniz. Ancak tüketirken posiyon kontrolü yapmayı da ihmal etmemelisiniz.
Özetle
Dutun meyvesi ve yaprakları, uzunca bir zamandır alternatif tıpta kullanılmaktadır. Dut, çeşitli sağlık yararları ile ilişkilendirilmektedir.
Bu eşsiz meyve, vücutta iltihaplanma ile mücadele edebilir. Kalp hastalıkları ve şeker hastalığı için çeşitli risk faktörlerinin iyileşmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bu etkilerinin kanıtlanması için daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç vardır.
Siz de fikrinizi belirtin