Yaklaşık olarak 15-20 farklı bitki türü içeren Lamiaceae ailesine ait olan nane; hem mutfaklarda hem de alternatif tıpta taze ve kurutulmuş olarak kullanılan, popüler bir bitkidir.
Sakızdan diş macununa, mumlardan kozmetik ürünlere kadar geniş bir kullanım alanına sahip olan nane, tarih boyunca pek çok sağlık uygulaması için de kullanılmıştır. Farklı nane türleri, özellikle Huzursuz Bağırsak Sendromu gibi hastalıklarda, antioksidan içeriği ve potansiyel sağlık yararları ile kullanılmaktadır.
Bu yazıda, nanenin etkileyici besin profiline ve nane ile ilişkilendirilen sağlık yararlarına göz attıktan sonra, diyet yaparken nasıl kullanabileceğinizden bahsedeceğiz. Neden beslenme programınıza daha fazla nane eklemeniz gerektiğini öğrenmek isterseniz, okumaya devam edin!
Nane Besin Değeri
Nane, keskin aroması ve lezzeti ile tek seferde büyük miktarlarda tüketilmese de, bazı besin ihtiyaçlarını karşılamak için faydalıdır. Aslında, 1/3 bardak doğranmış nane için belirtilen besin değerleri şöyledir:
- Kalori: 6 kcal
- Lif: 1 gram
Ek olarak, aynı miktarda nane:
- Yetişkinler için önerilen günlük A vitamini ihtiyacının %12’sini
- Yetişkinler için önerilen günlük demir ihtiyacının %10’unu
- Yetişkinler için önerilen günlük manganez ihtiyacının %8’ini
Yetişkinler için önerilen günlük folat ihtiyacının %5’ini karşılamaktadır. Keskin aroması nedeniyle, yemeklere genellikle küçük miktarlarda eklenir. Bu nedenle, bu miktarı tek seferde tüketmek bile zor olabilir. Bununla birlikte, nane içeren bazı salata tariflerinde ya da içeceklerde kullanarak, bu miktara yaklaşmanız mümkündür.
Nane, göz sağlığında kritik bir öneme sahip olan A vitamini için iyi bir kaynaktır. Aynı zamanda, güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Antioksidanlar, hücre hasarına neden olan serbest radikallere karşı korur. Bu da, kronik hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
Nane Sağlık Yararları
Nane, bazı çeşitli sağlık sorunlarını iyileştirmek ve önlemek için faydalı olabilir:
- Huzursuz Bağırsak Sendromu’nu iyileştirebilir
Huzursuz Bağırsak Sendromu, halk arasında yaygın olarak görülen bir sindirim sistemi bozukluğudur. Mide ağrısı, gaz, şişkinlik ve bağırsak alışkanlıklarında değişikliklere neden olabilir. Tedavisi, genellikle beslenme değişiklikleri ve ilaçlarla mümkündür. Bununla birlikte, nane yağının bitkisel bir ilaç olarak kullanılmasının da yararlı olabileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur.
Nane yağı, sindirim sisteminin kasları üzerindeki rahatlatıcı etkileri ile Huzursuz Bağırsak Sendromu belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Dört hafta boyunca nane yağı alan kişilerin katıldığı bir çalışmada, hastaların %38’inde Huzursuz Bağırsak Sendromu belirtilerinde iyileşme görülmüştür.
- Hazımsızlığı azaltmaya yardımcı olabilir
Nane, mide ve hazımsızlık gibi diğer sindirim problemlerini hafifletmede etkili olabilir. Sindirim sisteminin geri kalanına geçmeden önce yiyecek midede çok uzun süre oturduğunda hazımsızlık oluşabilir.
Bazı çalışmalarda, yemeklerle birlikte nane yağı tüketiminin, bu tür hazımsızlık problemlerini hafifletebileceği görülmüştür. Taze ya da kurutulmuş nane yaprakları yerine nane suyu kullanmak da benzer etkiler sağlayabilir.
- Beyin fonksiyonlarını iyileştirebilir
Nane yağını koklamak, beyin fonksiyonlarını iyileştirmek de dahil olmak üzere çeşitli sağlık yararlarına sahiptir.
144 genç yetişkinin katıldığı bir çalışmada; testten önce 5 dakika boyunca nane yağı koklanmasının, hafızada önemli gelişmeler sağladığı bulunmuştur. Başka bir çalışmada ise; nane yağı koklamayı uyanıklık, daha az endişe ve yorgunluk ile ilişkilendirilmiştir.
- Emzirme ağrılarını hafifletebilir
Emzirme döneminde, kadınlar ağrılı ve çatlamış meme uçları ile karşılaşabilir. Çalışmalar, bölgeye nane uygulanmasının, emzirmeye bağlı ağrıları hafifletebileceğini göstermektedir.
- Soğuk algınlığı belirtilerini iyileştirebilir
Pek çok soğuk algınlığı ve grip ilacı, nane yağının birincil bileşeni olan mentol içerir. Mentol; burun tıkanıklığını azaltarak, hava akışını ve nefes almayı iyileştirebilir. Nane solumak, soğuk algınlığı ve gripten etkilenen kişilerde biraz rahatlama sağlayacaktır.
- Ağız kokusunu giderebilir
Nane aromalı sakız, ağız kokusunu önlemeye yardımcı olabilir. Uzmanlar, bu tarz ürünlerin birkaç saat boyunca ağız kokusunu giderebileceği konusunda hemfikir.
Bununla birlikte; nane çayı içmek ve taze nane yaprağı çiğnemek de bakterileri öldürerek kötü ağız kokusunu gidermeye yardımcı olabilir.
Nasıl Kullanılır?
Nane; yeşil salatalara, tatlılara, yulaf kaselerine, smoothie’lere ve hatta sulara kolayca eklenebilir. Nane çayı da, naneyi beslenmenize dahil etmenin bir diğer kolay yoludur.
Sağlık amacıyla kullanacaksanız, neyi başarmak istediğinize göre nasıl kullanacağınızı bilmek önemlidir:
- Taze ya da kurutulmuş nane yaprağı çiğnemek: Ağız kokusunu giderebilir
- Nane yağı koklamak: Beyin fonksiyonlarını ve soğuk algınlığı belirtilerini iyileştirebilir
- Cilde uygulamak: Emzirmeye bağlı tahrişleri azaltabilir
- Nane tableti kullanmak: Hazımsızlık ve Huzursuz Bağırsak Sendromu tedavisinde faydalı olabilir.
Nane Kilo Verdirir Mi?
Nane yaprakları, düşük kalorili olmasının dışında, aynı zamanda bol miktarda lif içerir. Ve kilo kaybı söz konusu olduğunda, bu iki faktörün çok önemli olduğu bilinmelidir. Bu sayede, kalori konusunda endişelenmeden gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz. İçerdiği lif, daha uzun süre tok hissetmenize yardımcı olacaktır.
Nane yaprakları, aynı zamanda temel besin maddelerinin emilmesine yardımcı olur ve aynı zamanda metabolizmayı hızlandırır. Metabolizmanın hızlanması, yağ yakımının hızlandırılması anlamına gelir. Ayrıca, sindirim enzimlerinin uyarılmasına yardımcı olur. Bu sayede, yağlar da kullanılabilir enerjiye dönüştürülür. Böylece, vücudunuzdaki fazla yağlara güle güle diyebilirsiniz!
Yine de, hiçbir besin kilo verme üzerinde tek başına mucizevi bir etkiye sahip değildir. Dengeli ve sağlıklı bir beslenme programına dahil edildiğinde, nane kilo verme sürecinde size yardımcı olabilir.
Kimler Dikkatli Tüketmeli?
Birçok bitki gibi, nane de bazı insanlar üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. Reflü probleminiz varsa, sindirim problemlerinizi hafifletmek için naneden faydalanabilirsiniz. 2019 yılında yapılan bir incelemede, nanenin reflü belirtilerinde bir tetikleyici olabileceği bulunmuştur.
Nane yağı, büyük miktarlarda alındığında toksik etkilere neden olabilir. Bu nedenle, önerilen dozlarda kullanmak önemlidir.
Nane yağı, bebeklerde ya da küçük çocuklarda kullanılmamalıdır. Yüze uygulandığında, nefes almayı engelleyebilir. Kullandığınız ilaçların etken maddelerinin nane ile etkileşime girip girmediğini öğrenmek için doktorunuza danışın.
Sonuç olarak…
Nane, mutfakta pek çok yiyecek ve içecek için hem lezzetli hem de sağlıklı bir malzemedir. Birçok yemek tarifine eklenmesi kolay olsa da, sağlık yararları üzerine yapılan araştırmalar, çoğunlukla nane içeren tabletler ya da aromaterapide nane yağının solunmasını içerir.
Nanenin sağlık yararları; beyin fonksiyonlarını ve sindirim sorunlarını iyileştirmek, emzirme ağrılarını gidermek, soğuk algınlığı ve grip belirtilerini ve kötü ağız kokusunu hafifletmek gibi pek çok potansiyel faydayı içermektedir. Mutfakta naneyi daha fazla kullanmak, gerçekten iyi bir seçim olabilir!
Siz de fikrinizi belirtin