İstiridye, kabuklu bir deniz hayvanıdır. Birçok farklı istiridye türü vardır. Tuzlu versiyonu, lezzetli etleri ile dünya çapında en popüler olan bir deniz ürünüdür. Lezzeti ve afrodizyak etkileri ile tanınmasına rağmen, sağlık yararları açısından da sunabileceği pek çok şey vardır.
Bu yazıda, istiridye yemenin etkileyici sağlık yararları ama aynı zamanda risklerini gözden geçireceğiz ve diyette nasıl tüketebileceğinizden bahsedeceğiz!
İstiridye Besin Değeri
İstiridye; gri renkli, dolgun bir iç gövdeye sahip, sert ve şekilli bir kabuğa sahiptir. Eti olarak bilinen iç gövdesi, son derece lezzetli ve besleyicidir. 100 gram istiridye, aşağıdaki besin maddelerini sunmaktadır:
- Kalori: 68 kalori
- Protein: 7 gram
- Yağ: 3 gram
Temel besin maddelerinin dışında, istiridye bazı vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamak için de harika bir seçimdir:
- Günlük önerilen D vitamini ihtiyacının %80’ini karşılar
- Günlük B12 vitamini ihtiyacının %324’ünü karşılar
- Günlük demir ihtiyacının %37’sini karşılar
- Günlük çinko ihtiyacının %605’ini karşılar
- Günlük bakır ihtiyacının %223’ünü karşılar
- Günlük selenyum ihtiyacının %91’ini karşılar
İstiridye, ayrıca B1 ve B3 vitaminleri ile magnezyum, fosfor ve manganez mineralleri için de iyi bir kaynaktır. Kalorisi düşüktür; ancak protein ve sağlıklı yağlar da dahil olmak üzere çok çeşitli besin maddeleri ile yüklüdür.
Örneğin, 100 gramlık bir porsiyon istiridye; B12 vitamini, çinko ve bakır ihtiyacının tamamından fazlasını ve günlük D vitamini ile selenyum ihtiyacının %75’inden fazlasını karşılar.
Bu lezzetli kabuklu deniz mahsulü; iltihaplanmayı azaltmak, kalp ve beyin sağlığını korumak gibi faydalara sahiptir. Ayrıca, vücutta önemli roller oynayan omega-3 yağ asitlerinin iyi bir kaynağıdır. Omega-3 yağ asidi yönünden zengin bir beslenmede, tip-2 diyabet ve kalp hastalığı gelişme riski daha düşüktür.
Sağlık üzerindeki etkilerinin yanı sıra, bu besinlerin çoğu antioksidan etki sağlar. Örneğin, selenyum güçlü bir antioksidan görevi görür ve serbest radikaller ile mücadele etmenize yardımcı olur. İçerdiği D vitamini, B12 vitamini ve çinkonun da antioksidan etkileri vardır.
- Protein değeri
İstiridye, yüksek kaliteli bir protein kaynağıdır. 100 gram istiridye, 7 gram protein içermektedir. Ek olarak, vücudun ihtiyaç duyduğu dokuz temel amino asidi içerir.
Yemeklere ve atıştırmalıklara protein eklemek, tokluk hissini arttırmaya ve kilo kaybını teşvik etmeye yardımcı olabilir.
İstiridye Sağlık Yararları
İstiridye, bir dizi sağlık yararı ile ilişkilendirilmektedir:
- İyi bir antioksidan kaynağıdır
İçerdiği vitaminler gibi besin maddelerinin dışında, yakın tarihli bir çalışmada benzersiz bir antioksidan içerdiği bulunmuştur.
Bir çalışmada, bu antioksidanın vücutta oksidatif stresle mücadele ettiği ve bu stresin neden olduğu hücre hasarını önlemek için E vitamininden çok daha güçlü olduğu bulunmuştur.
- Kalp sağlığı için faydalıdır
Balık ve diğer deniz mahsulleri gibi, istiridye de sağlıklı bir yağ ve kolesterol olarak kabul edilen omega-3 yağ asidinin çok iyi bir kaynağıdır. Omega-3 yağ asitlerinin, genel kalp sağlığını iyileştirdiği kanıtlanmıştır. E vitamini içeriği de, hücresel zarlarını gücünü arttırarak kalp hastalıklarına karşı daha fazla koruma sağlayabilir.
- Kan basıncını düşürebilir
Yüksek magnezyum ve potasyum içeriği ile istiridye; kan basıncını düşürebilir, kan dolaşımını hızlandırabilir ve kan oksijenlenmesini arttırabilir. Bununla birlikte, vücudun metabolik hızını arttırmaya ve kansızlık gibi olumsuz koşullara karşı da yardımcı olur.
- Kemikleri güçlendirir
Her porsiyonunda bol miktarda sağlıklı mineral içeren istiridye, kemiklerin gücünü büyük ölçüde arttırabilir. Selenyum, fosfor, çinko, demir ve kalsiyum içeriği de kemiklerin gücünü arttırmaya yardımcı olur ve kemik erimesi riskini azaltır.
- Bağışıklığı güçlendirir
Antioksidanlar, vücuttaki serbest radikaller ile savaşır. Bu da, erken yaşlanma ve kalp hastalıkları riskini azaltır. Antioksidanlar yönünden zengin olan istiridye; içerdiği C ve E vitaminleri ile de bağışıklık sistemini güçlendirmede önemli bir rol üstleniyor.
- Afrodizyak etkilidir
Yüksek çinko içeriği ile uzun bir süredir afrodizyak etkili olarak kabul edilen istiridye; özellikle erkeklerde, cinsel gücü ve isteği geliştirmeye yardımcı olabilir.
- Göz sağlığı için faydalıdır
İyi bir çinko kaynağı olan istiridye; görme gücünü arttırır ve merkezi görme alanındaki azalmayı önlemeye yardımcı olur.
- Ruh halini iyileştirebilir
Yüksek çinko seviyeleri nedeniyle istiridye, ruh halini iyileştirebilir. Yapılan bir çalışmada; çocuklarda artan çinko alımının kaygı ve depresyon belirtilerinde azalma ile ilişkili olduğunu bulmuştur. Bir başka çalışmada; yeterli miktarda çinko alımının genç kadınlarda depresyon belirtileri ve öfkeyi azaltmada da etkili olduğu bulunmuştur.
- Cilt sağlığı için faydalıdır
Çinko, cilt sağlığı için faydalı olduğu bilinen vitamin ve minerallerin iyi bir kaynağıdır. C ve E vitaminleri ve çinko, kolajen oluşumunu arttırmaya yardımcı olarak, cilt hücrelerinin onarılmasında önemli bir rol oynar. Ayrıca, ince çizgileri ve kırışıklıkları azaltmaya yardımcı olur. Aynı zamanda, tırnak sağlığını korumada ve saçları sağlıklı tutmada da faydalıdır.
İstiridye Kilo Verdirir Mi?
Yukarıda da belirtildiği gibi, istiridye yüksek kaliteli bir protein kaynağıdır. Protein yönünden zengin bir beslenme; tokluk hissini arttıran hormon seviyelerine etki ederek açlığı kontrol altına alır.
Daha yüksek protein içeren bir diyetin; kilo kaybını arttırmada etkili olduğu ve daha yüksek karbonhidrat içeren diyetlere göre daha fazla kilo kaybı sağladığı kanıtlanmıştır.
Yüksek protein değerine sahip bir diyet programı, kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye de faydalı olabilir. Bir çalışmada; yüksek protein içeren diyetlerin, tip-2 diyabeti olan yetişkinlerde, kan şekeri seviyelerinin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür.
Yüksek protein alımına dayalı bir beslenme programı, tip-2 diyabeti olan hastalarda kalp hastalıkları riskini de azaltabilir.
Riskleri Var Mı?
İstiridye, yüksek oranda çinko içerir. Çinko, sağlık için çok faydalı ve önemli olsa da, fazla tüketilmesi bazı zararlı etkilere olabilir. Fazla porsiyondaki istiridyeyi çok sık tüketmek; demir ve bakır minerallerinin vücutta azalması gibi olumsuz sağlık etkilerine neden olabilir.
Ayrıca, deniz mahsullerine alerjiniz varsa, istiridye tüketiminden kaçınmalısınız. Ek olarak; kurşun ve cıva gibi ağır metaller içerebilir. Bu potansiyel sağlık riskleri nedeniyle;
- Çocuklar
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlar
- Hamile kadınlar
- Emziren kadınlar tüketimine dikkat etmelidir.
Taşıyabileceği mikroorganizmalar nedeniyle, çiğ istiridye yemeyi tercih ederken potansiyel risklerinin farkında olmalısınız. Çünkü, çiğ formlarını tüketmenin tamamen güvenli olduğundan emin olmanın bir yolu yoktur. Bu nedenle, uzmanlar bu besinin sadece pişmiş olarak tüketilmesini önerir.
Siz de fikrinizi belirtin