Şeker Hastaları Nasıl Beslenmeli? Diyabet Diyeti Listesi Örneği

Bu yazımızda sizlere “diyabet diyeti” ile “şeker hastaları nasıl beslenmeli?” konusu hakkında tüm ayrıntılardan bahsedeceğim. Ayrıca Diyabet Diyet Listesi örneğini yazının sonunda bulabilirsiniz. Kişiye özel diyabet diyeti programını buradan inceleyebilirsiniz veya iletişim sayfamdan bizlere ulaşabilirsiniz.

Diyabet Nedir? Şeker Hastalığı Nedir?

Diyabet Hastalığına ilk Mısırda rastlanmıştır veya dile getirilmiştir. Mısırda bulunan eserlerde veya yazılarda şöyle tarif edilmiştir  ‘O kadar susamıştı ki Nil nehrini içebilirdi’ diye hastalığı anlatmışlardır. Diyabet hastalığının 2 tür çeşidi vardır. Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet olarak ikiye ayrılır.

Tip 1 Diyabet Nedir?

Tip 1 Diyabet insüline bağımlı olan diyabet hastalığı olarak bilinir. Genellikle çocukluk çağında başlayarak daha sık görülür. Vücutta insülin salgılanmadığı için insülin kullanmaları gereklidir. Vücut bir bağışıklık sistemi problemi sonrasında insülin salgılayan hücreleri harab eder ve %90 oranında insülin üretilemez. Bu türü %10-15 oranda şeker hastalarında görülür. (Bknz: Tip 1 Diyabet Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri)

Tip 2 Diyabet Nedir?

Tip 2 Diyabet toplumda daha sık görülmektedir. Tip 2 Diyabet ise, insüline bağımlı olmayan şeker hastalığıdır. Vücutta insülin üretimi vardır fakat insülin reseptörleri bozulduğu için hücrelere glikoz girişi sağlanamaz, glikoz kanda kalır ve yükselir. Genellikle yetişkin ve kilo problemi yaşayanlarda daha sık görülen bir türdür. Şeker hastalarının %80-85 lik kısmını oluşturur. Tip 2 diyabet daha çok bir yaşam biçimi hastalığıdır. Yani tansiyon, obezite, yüksek kan yağları ve göbek bölgesi kiloları fazla olan kişilerde sıklıkla rastlanmaktadır.

Ayrıntılar için, Tip 2 Diyabet Nedir? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Artık yanlış beslenme ve kiloya bağlı olarak gençlerde de görülmektedir. Sağlıklı beslenme ile birlikte tablet ilaç alarak tedavi edilebilir. Bazı doktorlar böbreklere daha az zarar verdiği düşüncesiyle insülin kullanımı da önerebilirler. Peki, şeker hastaları nasıl beslenmeli ve diyabet diyeti konusuna geçmeden önce kan şekeri değeriniz ne olmalıdır?

Ayrıca, Diyabet Hastaları Nasıl Zayıflar? ve Nasıl Diyet Yapmalı? konusunda çektiğim video’yu aşağıdan seyredebilirsiniz.

Normal Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalıdır? 

Açlık kan şekeri sağlıklı bireylerde 70-100 mg/dl arasında olmalıdır. Açlık kan şekerimizi 6-8 saat açlık süresinden sonra ölçebiliriz.  En doğru açlık kan şekeri sabah aç karnına bakılan şekerdir. Tokluk kan şekeri yemekten 2 saat sonra bakılan kan şekeridir. Yemeğin ilk lokmasından itibaren 2 saat geçmesi gerekir. Tokluk kan şekeri 100-140 mg/dl arasında olmalıdır. Bu değerlerinizde bir farklılık varsa dahiliye doktoruna muayene olmalısınız.

Eğer tespit edilmiş şeker hastalığınız varsa hedeflerimiz yukardaki değerlerden farklı olacaktır. Açlık kan şekeriniz 90-130 mg/dl arası ise, tokluk kan şekeriniz 160 mg/dl altında ise dengede demektir. Bknz: Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalıdır? Açlık ve Tok Tokluk Kan Şekeri Değerleri Tablosu

Diyabet diyeti ve şeker hastaları nasıl beslenmeli konusundan önce şeker hastalığı nedenleri hakkında biraz bilgi edinelim.

Şeker Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Tip 1 Diyabet genel olarak genetik geçişlidir. Aile büyüklerinde rastlanır ve genetik olarak gelir. Fakat nadirde olsa ailesinde olmadan çevresel etmenler, stres, inek sütü tüketimi ve enfeksiyon kaynaklı olarakta ortaya çıktığı düşünülmektedir. Tip 2 Diyabet ise yine ailede yetişkin yaşlarda görülebilen şeker bozukluğu genetik olarak görülebilir. Ama Tip 2 Diyabetin en önemli nedeni yanlış beslenme alışkanlıkları ve obezite kaynaklıdır. Kilo alımını ve yüksek kan yağları şeker hastalığını tetikler. Bu tip şeker hastalıkları erken teşhiste diyabet diyeti ile geri döndürebilir ama kişi eğer dikkat etmez ise çok tehlikeli boyutlara ulaşabilir. (Kaynak: WebMD Diabetes)

Peki kimlerde şeker hastalığı görülme riski fazladır:

• Ailesinde şeker hastası olanlar,
• Fazla kilolu insanlar,
• Göbek bölgesi yağlananlar,
• Kandaki yağ miktarı fazla olanlar,
• Hareketsiz bir yaşan tarzı sürenler,
• Yüksek tansiyonu olanlar

Diyabet diyeti ve şeker hastaları nasıl beslenmeli konusuna geçmeden önce, peki şeker hastalığı belirtileri nelerdir?

Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

 Yüksek kan glikozuna bağlı olarak birçok belirti görülür.

• Sık sık idrara çıkma: Böbreklerimiz kan glikozunu filtreler ve idrara kaçmasını engeller. Ama eğer kandaki kan şekeri düzeyi artarsa glikoz idrara geçer. Kandaki şekeri azaltmak için sık sık idrara çıkma yaşanır.
• Aşırı susama: Kandaki şeker düzeyi arttıkça sık sık idrara çıkma yaşanır ve sonucunda susama düzeyi de artar.
• Açlık hissetme ve Doyamama: Kişiler ne kadar beslense bile sindirilen karbonhidratlar glikoz olarak kana karışır fakat insülin reseptörleri bozuk veya insülin yokluğu sebebi ile hücrelere glikoz girişi sağlanamaz ve doyma hissi vücutta oluşmaz.
• Ağızda kötü aseton kokusu: Kandaki glikoz kullanılamasa bile hücrelerin yaşamı devam ettirmesi gerekir bu yüzden yağ asitlerini sindirip kullanmaya başlar yağ asitleri sindirimi sonucu ortaya çıkan bu aseton kokusu ağızdan hissedilir. Buna diyabetik ketoasidoz da denir.
• Gözlerde Kızarıklık: Kanda şeker yükseldiğinde gözlerde kızarıklık oluşur.
• Asabiyet ve sinirlilik hali: Hücreler kandaki glikozu kullanamadığı için uzun süren açlıklarda kan şekeri bozukluğuna bağlı olarak sinirlilik hali gözlemlenir.
• Yaraların geç iyileşmesi
• Cildin kuru ve kaşıntılı olması
• Uzun açlıklarda el ayak titremesi- soğuk ter boşalması
• Çok yemek tüketilmesine rağmen zayıflık ve halsizlik
• Bazen bulanık görmek 

Diyabet Tedavisi Nasıl Olur?

Diyabet tedavisindeki amaç kan şekerini olması gereken seviyeye getirip dengede kalmasını sağlamaktır. Yüksek olmaması gerektiği gibi kan şekerinin çok düşmesi de tehlikelidir. Kan şekerini dengelemek komplikasyanları azaltmak ve var olanlarında ilerlemesini engellemek adına çok önemlidir. Kan şekeri seviyeniz normale ne kadar yakınsa diğer organlarınıza minumum hasar verir.

En önemli tedavi beslenme tedavisidir. Çünkü son yıllarda yanlış beslenme alışkanlıkları ve obezite yüzünden diyabetli insan sayısı yüksek artış göstermiştir. Sağlıklı beslenme ve diyabet diyeti ile diyabet kontrol altına alınabilir.

Diyabet tedavisinde ikinci önemli olan mutlaka egzersiz yapmaktır. Egzersiz yapmak özellikle yürüyüş yapmak vücudun kandaki şekeri daha iyi kullanmasını ve hücrelerin insüline yanıtını artırır. Özellikle Tip 2 diyabette yürüyüş yapmak kilo vermeye yardımcı olduğu için çok faydalıdır.

Üçüncü ve en önemlisi ilaç/insülin tedavisidir. Tip 1 Diyabet için insülin kullanımı çok gereklidir. İnsülin yaşam için gereklidir. Tip 2 Diyabette ise doktoruna bağlı olarak değişir ama ilaç ile takipli kişiler çoğunluktadır. Diyabette kan şekerini dengede tutmak için mutlaka eğitimini almak önemlidir. Diyabet vakıflarından eğitim almak gerekir.

Şeker Hastaları Nasıl Zayıflar?

Tip 1 Diyabet hastaları genellikle aşırı zayıftır ve kilo kaybetmemesi gerekir. Asıl obezite Tip 2 Diyabette sağlığı tehdit eder ve şeker dengesini bozar. Tip 2 diyabet hastaları kullandıkları şeker ilaçlarına uygun bir diyet ile takip edilmelidir. Yaşına, boyuna ve cinsiyetine göre metabolizma hızı hesaplanmalı ve fiziksel aktivitesi göz önünde bulunarak yaktığı kalori hesaplanmalıdır. Yaktığı kalorinin 200-300 kalori düşüğü kadar alarak zayıflayabilir. Hesaplanan kalorinin %55-60 karbonhidrat , %12-15 protein ve %25-30 u yağdan gelecek şekilde dengelenmelidir.

Diyabet hastaları zayıflamak uğruna çok düşük kalorili diyabet diyet listesi uygulamamalı ve diyabet diyeti uygularken karbonhidratı çıkarmamalıdır. Hazırlanan diyabet diyet listesi 3 ana öğün ve 3 ara öğün içermelidir. Ara öğünlerde taze meyve, kuru yemiş, ayran, peynir, galeta, grissini veya süt tüketilebilir. Glisemik indeksi düşük besinler ile oluşturulan diyet planları ile sağlıklı bir şekilde zayıflayabilirler. Ayda 2-4 kilo vermeleri normaldir. Daha hızlı kilo vermeleri sürekli kan şekerlerinin bozulmasına neden olabilir. Diyabet diyet listesi örneğini yazının sonunda bulabilirsiniz.

Diyabet Diyeti Nasıl Olmalıdır?

Şeker hastaları nasıl beslenmeli: Diyabet tedavisinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ideal kiloda olmaktır. Eğer kilo oranı fazla ise kan şekeri dengesi sağlanamayabilir. Diyabet diyeti uygularken glisemik indeksi yüksek besinlerden uzak durulmalıdır. Glisemik indeksi yüksek besinler kan şekeri ani yükseltir ve çok ani düşürür bu durumda kan şekerinin dalgalanması ve bozulmasına sebep olur.

Peki, şeker hastaları nasıl beslenmeli?

• Günlük olarak alması gereken karbonhidrat, yağ ve protein dengesi iyi ayarlanmalıdır. Sadece proteine dayalı bir diyet ile kişi büyük zarar görebilir.
• 3 ana öğün ve 3 ara öğün yapılmalıdır. Ara öğünlere protein ve karbonhidrat bir arada alınmalıdır. 1 adet taze meyve ve ayran tüketimi gibi.
• Ana öğünlerinde mutlaka kalsiyum kaynağı tüketimi şekeri dengelemek adına çok önemlidir. Her öğünde az yağlı yoğurt veya ayran tüketimi önemlidir kan şekerini stabil tutacak ani düşme veya yükselmeyi azaltacaktır.
• Glisemik indeksi düşük besinler tüketilmelidir. Beyaz ekmek yerine tam buğday ve çavdarlı ekmek, beyaz pirinç yerine bulgur veya kepekli makarna tüketilmelidir.
• Her öğününde tam buğday ekmeği ve salata tüketimine özen göstermelidir.
• Tereyağı, kızartılmış besinler ve basit şeker içeriği olan besinlerden uzak durmalıdır.
• Her gün 2-3 litre arası su tüketimi olmalıdır.
• Meyve, yoğurt ve sularına tarçın ekleyerek tatlı ve şeker isteğini azaltabilir.
• Paketli gıdalardan olabildiğince uzak durulmalıdır çünkü şeker ve tuz içerir.
• İç yağı, kuyruk yağı, salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünleri tüketilmemelidir.
• Tatlı, bisküvi, pasta, kek gibi basit şeker besinlerden olabildiğince uzak durulmalıdır.
• Börek veya simit gibi besinlerde beyaz un içerdiği unutulmamalı ve nadir olarak tüketilmelidir.

1 Haftalık Diyabet Diyet Listesi Listesi Örneği

Aşağıda genel olarak Diyabet Diyeti Listesi bulunması gereken besinleri görebilirsiniz. Bu, Diyabet Diyet Listesi örnektir, kişiye özel diyet listeleri için iletim sayfamdan bana ulaşabilirsiniz.

Kahvaltı:        

• 1 adet haşlama yumurta veya yağsız tavada omlet
• 1-2 dilim az yağlı beyaz peynir
• Mevsim yeşillikleri
• 6 adet az tuzlu zeytin veya 2 adet ceviz
• 2-3 dilim tam buğdaylı ekmek

Ara Öğün:

• 1 porsiyon meyve
• 1 bardak az yağlı ayran

Öğlen: 

• Zeytinyağlı sebze veya bakliyat yemeği
• 2-3 dilim kepekli ekmek
• 1 kase az yağlı yoğurt
• Bol yeşillik ile yapılmış Salata

Ara öğün:

• 1 dilim az yağlı beyaz peynir
• 1 dilim tam buğday ekmeği

Akşam:

• 120 -180 gram et tavuk balık yağsız
• 2 bardak ayran veya 1 kase yoğurt
• Bol yeşillikli Salata
• 1-2 dilim tam buğday ekmek

Gece:

• 1 bardak yarım yağlı süt veya yoğurt
• 1 porsiyon meyve

Bu diyabet diyet listesi bilgilendirme amaçlıdır mutlaka diyetisyeninize danışmanız önerilir. Ayrıca, bir önceki Tiroid Hastaları Nasıl Zayıflar? Tiroid Diyeti ve 1 Haftalık Diyet Listesi başlıklı yazıma göz atabilirsiniz. Tiroid tedavisi ve uygulayabileceğiniz tiroid diyeti hakkında tüm ayrıntılara ulaşabilirsiniz.