Türk mutfağının sevilen sebzelerinden biri olan patlıcan, lif değeri yüksek olan, vitamin ve mineral içeriğinden zengin bir besindir. Düşük kalorilidir ve özellikle Akdeniz tipi beslenmede önemli bir bileşendir. Genellikle büyük ve koyu mor renkte olsa da; şekil, boyut ve renkleri farklı ölçüde değişebilir.
Nightade bitki ailesinin bir üyesi olan patlıcan, dünya genelinde pek çok yemek tarifinde kullanılmaktadır. Tariflere benzersiz bir doku ve hafif bir lezzet getirmesinin dışında, bir dizi sağlık yararı ile de ilişkilendirilmektedir. Ayrıca, etkileyici besin profili ile de dikkat çekmektedir.
Bu yazıda; patlıcanın içerdiği besin maddelerinden, potansiyel sağlık yararlarından, diyette nasıl tüketebileceğinizden ve kimlerin dikkatli tüketmesi gerektiğinden bahsedeceğiz. O halde, hadi başlayalım!
Patlıcan Besin Değeri
Besin değeri yüksek bir sebze olan patlıcan; düşük kalorisine rağmen iyi miktarda lif, vitamin ve mineral içerir. 1 orta boy patlıcan için belirtilen besin değerleri şu şekildedir:
- Kalori: 20 kcal
- Karbonhidrat: 5 gram
- Lif: 3 gram
- Protein: 1 gram
İçerdiği temel besin maddelerinin yanı sıra, patlıcan bazı temel vitamin ve minerallerin alımını arttırmak için de iyi bir seçimdir:
- Yetişkinler için önerilen günlük manganez ihtiyacının %10’unu
- Yetişkinler için önerilen günlük folat ihtiyacının %5’ini
- Yetişkinler için önerilen günlük potasyum ihtiyacının %5’ini
- Yetişkinler için önerilen günlük K vitamini ihtiyacının %4’ünü
- Yetişkinler için önerilen günlük C vitamini ihtiyacının %3’ünü karşılar.
Patlıcan ayrıca; bakır, magnezyum ve B vitaminleri de içermektedir. Vitamin ve mineral içeriğinin yanı sıra, antioksidan değeri de yüksek bir besindir.
Antioksidanlar, hücreleri serbest radikal hasarına karşı koruyarak yaşlanmaya ve kronik hastalıklara karşı korumaya yardımcı olur. Yapılan araştırmalar, antioksidanların hücreleri serbest radikallerin zararlarına karşı korumada etkili olduğunu kanıtlamıştır.
Patlıcanın içerdiği bitkisel bileşikler, virüs ve mikroplarla mücadele ederek bağışıklık sistemini destekler. Bir orta boy patlıcan, günlük manganez ihtiyacının %10’unu karşılar. Bu da, cilt ve kemik sağlığını korumaya ve kolajen üretimini arttırmaya yardımcı olur.
Bununla birlikte patlıcan; düşük karbonhidrat içeren ve nişasta içermeyen bir sebzedir. İçerdiği lif ise bağırsak sağlığını ve sindirim sistemini desteklemenin dışında, kan şekeri seviyelerini dengede tutmaya da yardımcı olur. Bu da, kilo kaybını destekler.
Patlıcan Sağlık Yararları
İçerdiği vitamin, mineral ve bitkisel bileşikler ile patlıcan, bir dizi sağlık yararı ile ilişkilendirilmektedir:
- Kalp sağlığını destekler
İyi bir antioksidan içeriğine sahip olan patlıcan, kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Patlıcan ile ilgili yapılan çalışmalar, kalp sağlığı üzerinde koruyucu bir etkiye sahip olabileceğini göstermektedir.
Hayvanlar üzerinde yapılan 30 günlük bir çalışmada, kalp krizi şiddetinde azalma ve kalp fonksiyonlarında iyileşme olduğu gözlemlenmiştir.
- Kan şekeri seviyelerini dengeleyebilir
Patlıcan tüketmek, kan şekeri seviyelerini dengede tutmaya yardımcı olabilir. Bunun nedeni, patlıcanın lif içeriği yüksek bir sebze olmasıdır. Lif alımını arttırmak, kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Patlıcanın içerdiği antioksidanlar da kan şekerini dengelemeye yardımcı olabilir.
- Kanser karşıtı özelliklere sahiptir
Yapılan bazı çalışmalar, patlıcan gibi sebze ve meyveleri daha fazla tüketmenin, belirli kanser türlerine karşı koruma sağlayabileceğini göstermiştir. Patlıcanın içerdiği bitkisel bileşikler, cilt kanserine karşı özellikle etkili olabilir.
Daha fazla meyve ve sebze tüketmek; mide, kolon, meme ve mesane kanseri riskinde azalma ile de ilişkilendirilmektedir. Bununla birlikte, patlıcanın kanser karşıtı etkileri hakkında daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç vardır.
- Bilişsel işlevi iyileştirebilir
Patlıcanın içerdiği bitkisel bileşiklerin, serbest radikallerin neden olduğu hasara karşı beyin hücrelerini korumaya yardımcı olabilir.
Beyne kan akışını kolaylaştıran bileşikler içeren patlıcan; hafıza kaybını ve yaşa bağlı zihinsel gerilemeyi önlemeye de yardımcı olabilir.
- Göz sağlığı için faydalıdır
Antioksidanlar içeren patlıcan, göz sağlığı için faydalı olabilir. Lutein isimli antioksidan, yaşlı yetişkinlerde yaşa bağlı göz hasarını önlemeye yardımcı olabilir.
Patlıcan Kilo Verdirir Mi?
Patlıcan; düşük kalorili, karbonhidrat değeri düşük ve lif değeri yüksek bir sebzedir. Bu da, kilo verme odaklı herhangi bir diyet listesi için iyi bir katkı olabileceği anlamına gelir.
Lifler, sindirim sisteminde yavaşça hareket eder. Bu da, daha fazla ve daha uzun süre tokluk hissetmenize yardımcı olur. Bu da, kalori alımını azaltmanızı sağlayabilir.
1 orta boy patlıcan ortalama 20 kalori ve 3 gram lif içerir. Mutfakta, düşük kalorili ve yüksek lifli bir malzeme olarak pek çok tarifte kullanılabilir. Bununla birlikte, patlıcan da dahil olmak üzere hiçbir besin, kilo verme üzerinde mucize bir etkiye sahip değildir. Dengeli ve sağlıklı bir beslenme programı ile birleştirildiğinde ve düzenli bir egzersiz rutinine sahip olduğunuzda, patlıcan diyetiniz için iyi bir katkı olabilir.
Diyette Nasıl Tüketilir?
Türk mutfağında pek çok tarifte kullanılan patlıcan, çok yönlüdür ve beslenme programlarına kolayca dahil edilebilir.
Közlenmiş, fırında, ızgarada ya da sote yapılarak kullanılabilir. Aynı zamanda, yüksek kalorili besinlere düşük kalorili bir alternatif olarak da tercih edilebilir. Et yemeklerinin yanında, közlenmiş halde salatalara eklenerek ya da sebze yemeği şeklinde tercih edebilir.
Patlıcan tüketmek, günlük kalori ve karbonhidrat alımını azaltabilir ve daha fazla lif almanıza yardımcı olabilir.
Kimler Dikkatli Tüketmeli?
Bazı insanlar için çok fazla patlıcan tüketimi önerilmemektedir. Patlıcanın içerdiği bir fitokimyasal olan nasunin, düşük demir seviyelerine sahip insanlar için yüksek miktarlarda alınmamalıdır. Bu nedenle, demir eksikliğiniz varsa, fazla miktarda patlıcan tüketiminden kaçınmanız gerekebilir.
Patlıcanın ait olduğu bitki ailesinden bazı bitkilerin yapraklarını yemek boğazda yanma, bulantı ve kusmaya neden olabilir. Patlıcan, bu maddeyi az miktarda içerdiğinden, önemli bir etkisi olması pek mümkün değildir.
Nadir durumlarda, içerdiği bazı bileşikler alerjik reaksiyonları tetikleyebilir. Patlıcan yedikten sonra kurdeşen, şişme ya da nefes almada zorluk yaşıyorsanız, mutlaka tıbbi yardım almalısınız.
Sonuç olarak…
Patlıcan, dengeli ve sağlıklı, bolca sebze ve meyve içeren bir diyetin sağlıklı bir parçası olabilir. İçerdiği antioksidanlar, vitamin ve mineraller ile patlıcan, son derece sağlıklı bir sebzedir. Ayrıca, lezzeti ile de mutfakta pek çok tarife kolayca dahil edilebilir.
Düşük kalorilidir, düşük oranda karbonhidrat içerir ve iyi bir lif kaynağıdır. Bu sayede, daha uzun süre tok hissetmenize ve kilo yönetimine katkı sağlayabilir. Genel olarak patlıcan, günün her saati tüketebileceğiniz, sağlıklı ve lezzetli bir sebzedir. Sağlıklı bir diyet programı için mükemmel bir katkı sağlar.
Siz de fikrinizi belirtin