Gıda intolerans testi nasıl yapılır? Gıda intoleransı nedir?  

Diyetisyen gözüyle, Gıda intolerans testi nasıl yapılır ve gıda intoleransı nedir konusu hakkında tüm detayları aşağıda okuyabilirsiniz. Gıda intolerans testi yaptırmadan önce bu yazıyı mutlaka sonuna kadar okuyun. Sorularız olursa, aşağıya yorum olarak bırabilirsiniz.

Gıda intoleransı nedir?

Sağlıklı olduğu düşünülen bazı gıdalar sindirim sistemi tarafından sindirilemeyebilir. Bu durum da vücutta rahatsızlık, hazımsızlık, şişkinlik ve kilo artışı gibi sorunlara neden olabilir. Bazı besinlerin özellikle sindirim sisteminde hassasiyet oluşturması gıda intoleransı olarak tanımlanmaktadır.

Dikkat edilmesi gereken nokta gıda intoleransının besin alerjisi ile karıştırılmaması gerektiğidir.  Gıda intoleransı bazı gıdaların tolere edilememesi olarak tanımlanırken besin alejisi belirli bir besine karşı gelişen alerjik reaksiyondur. Aralarındaki fark besin alerjisinin bağışıklık sistemi tarafından tetiklenmesi; gıda intoleransının ise sindirim sisteminin bir reaksiyonu olmasıdır. Besin alerjisinde gıdayı yedikten sonra antikorlar devreye girer ve vücut alerjik reaksiyonlar verir. Bu durum gıda intoleransında farklıdır. Gıda intoleransında antikorların etkisi yoktur; sadece besinin sindirilmesi zor olur. Bunun nedeni vücutta enzim eksikliği ya da besinde sindirimi zor maddelerin bulunması olabilir. Bu duruma süt ürünlerinde bulunan laktozu sindirmek için vücutta gerekli olan enzimin bulunmaması durumunda laktoz intoleransının oluşması örnek verilebilir. Buğday, çavdar ya da arpa ürünlerinden tüketildiğinde sindirim problemleri yaşanması da gluten intoleransına örnek verilebilir. Süt ürünleri, gluten, buğday, maya ve alkol gıda intoleransının en sık yaşandığı besinlerdir.

Gıda intoleransı doğuştan olmayabilir. İlerleyen zamanlarda vücutta enzim eksikliğinin oluşmasından ya da sindirim hassasiyetinden kaynaklanabilir. Aynı zamanda gluten intoleransı geçici veya kalıcı da olabilir. Hassasiyet bulunan besinin tüketimine bir süre ara verilip tekrar tüketilmeye başalandığında eskiden oluşan sindirim sorunları yaşanmayabilir.

Gıda intolerans belirtileri nelerdir?

Gıda intolerans testi yaptırmadan önce belirtlileri hakkında bilginiz olmalıdır. Gıda intolerans belirtileri gıda alerjisi ile kıyaslandığında daha az tehlikelidir. Mide ağrısı, kramplar, şişkinlik, gaz şikayetleri, baş ağrısı, deri döküntüsü, yorgunluk ve keyifsizlik durumu gıda intolerans belirtileri arasındadır. Gıda alerjisinin belitileri ise baş dönmesi, bulantı, kusma, ishal, boğazda, gözlerde ya da dilde şişme şeklinde olabilir.

Gıda intoleransı belirtileri arasında en yaygın durum kilo artışıdır. Vücutta seratonin azalmasından dolayı kilo artışı görülebilir. Bu durum seratoninin iştahı baskılama etkisinin olmasından kaynaklanır. Yetersiz seratonin durumu da fazla besin tüketimine neden olur. Ancak bu konuyu kanıtlar nitelikte yapılmış bilimsel araştırmalara mevcut değildir.

Diyet Listesi Al - Cepte Diyetisyen - Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel

Gıda intolerans testi nedir?

Gıda intolerans testi kişilerinden düşük miktarlarda kan alınarak yapılmaktadır. Bu işlem genellikle parmak ucundan kan alınması ile yapılmaktadır. Alınan kan laboratuvarlarda test edilir ve çeşitli gıdalara karşı oluşan immunoglobulin antikorlarının tespiti yapılır. Antikor oluşumu gözlemlenen besine karşı kişinin hassasiyeti olduğu sonucuna varılır. Alınan kanın test sonuçları ortalama olarak 15 gün içerisinde gelmektedir.

Kişiye özgü hazırlanan tablolarda hangi gıdaya karşı daha az, orta veya fazla hassasiyetinin bulunduğu ya da hangi besini rahatlıkla tüketilebileceği aktarılır. Gıda intolerans testi sonucuna göre hassasiyetin görüldüğü gıda beslenme düzeninden çıkartılır ya da dönüşümlü olarak tüketilebilir. Karın ağrısı, şişkinlik, sindirim sorunları gibi şikayetler azaldıktan veya ortadan kalktıktan sonra bu besinler yeniden tüketilmeye başlanabilir. Peki, gıda intolerans testi nasıl yapılır?

Gıda intolerans testi nasıl yapılır?

Gıda intolerans testi nasıl yapılır: bu testin uygulanması acısız ve basittir. Aynı zamanda testin uygulanması hijyenik koşullarda olur. Gıda intolerans testi uygulayan firmaların kendi ofislerinde, bazı hastanelerde ya da diyetisyen kliniklerinde testler diyetisyen tarafından kolayca uygulanabilir. Testin sonuçları diyetisyene ulaştıktan sonra hastaya aktarılır ve hassasiyet bulunan besinler anlatılır.

Sonrasında test sonuçlarına uygun bir beslenme planı hazırlanır. Genellikle test sonuçları besin tabloları şeklinde hazırlanır. Hasasiyetin olduğu besin, ilerleyen zamanlarda hassasiyetin oluşabileceği yani tüketimin sınırlı tutulması gereken besin ve tüketiminde sakınca olmayan, herhangi bir reaksiyon göstermeyen besin sütunları tablolarda yer alır. Bu şekilde test sonuçlarının daha net ve anlaşılır olması sağlanır.

Test sonuçları nasıldır?

Aşağıdaki tablo örnek niteliğindedir ve gıda intolerans testi ölçümlerin yapıldığı besinlerin çoğunu içermektedir.

Gıda intolerans testi sonucu örneği - Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel

Türkiye’de Hangi Firmalar bu testi sunuyor?

Gıda intolersans testlerinin sonuçlarına göre beslenme düzenlerinin oluşturulması yaygınlaştığı için bu testlerin uygulanma sıklığı da çoğalmış durumdadır. Özellikle kilo verme sorunu yaşayan; hazımsızlık ve şişkinlik gibi şikayetleri bulunan bireyler bu testleri daha yaygın tercih etmektedir. Ülkemizde de birçok firma gıda intolerans testi uygulamaktadır.

Aşağıdaki firmalar, Türkiye’de bu test hizmetini sunmaktadır:

  • Pinnertest,
  • ImuPro,
  • Synevo,
  • Yorktest 

Besin intoleransı olanlar nasıl zayıflar?

Zayıflama diyetlerinin kişiye özel olduğu unutulmamalıdır. Diyet listeleri kişilerin boy, kilo, yaş değerlerine, cinsiyete, sağlık durumuna ve fiziksel aktivitelerine göre hazırlanmalıdır. Hazırlanan diyet planının kişinin beslenme düzenine uygun olması diyetin sürdürülebilirliği için önemlidir. Tüketildiğinde rahatsızlık veren besinlerin listede bulunması diyetin uygulanmasını güçleştirir. Sindirim sisteminin hangi besinlere karşı hassasiyetinin olduğunun bilinmesi diyetin uygulanabilirliğini artıran önemli bir etkendir.

Besin intoleransı bulunan bireylerde şişginlik, kabızık gibi şikayetler oluşabilir. Bu yüzden tartıda vücut ağırlığı fazla görülebilir ya da kilo kaybı olsa bile tartıya yansımayabilir. Aynı zamanda besin intoleransından dolayı vücutta seratonin azalabilir ve yemek yeme isteği artabilir. Fazla besin tüketimini önlemek ve iştah metabolizmasını dengelemek için beslenmenin belirli bir düzende olması önemlidir. Ancak bu testlerin zayıflamaya direkt bir etkisi yoktur; görülen olumlu etkileri daha çok sindirim sistemi üzerinedir.

Gıda intolerans testi yapıldıktan sonra hassasiyetin görüldüğü besinler bulunursa beslenme düzeninden bir süreliğine çıkarılabilir. Bu besinlerin olmadığı bir diyet hazırlanmalı ve benzer besin içeriğine sahip başka gıdalar diyete eklenmelidir. Sindirim sistemi de rahatlayacağindan kilo verme süreci daha kolay olabilir. Ancak test sonuçlarında çeşitli besinlere karşı hassasiyet çıkabilir; özellikle maya, domates, süt, peynir, yoğurt, yumurta ve ceviz gibi besinlere hassasiyetin daha fazla olduğu görülmektedir.

Bu besinler vitamin ve minerallerden zengin besinlerdir ve vücuda birçok yararları vardır. Beslenme düzeninden tamamen çıkarılmalarının sağlığa olumlu etkilerinden çok olumsuz etkileri olabilir. Gözlemlenen şikayetler geçtikten sonra hassasiyet görülen besinler yavaş yavaş tüketilmeye başlanmalıdır. Kilo artışı olduğunda ya da zayıflama güçlüğü çekildiğinde bu testler çözüm olarak düşünülmemelidir. İdeal kiloya düşüldükten sonra hala sindirim problemleri yaşanıyorsa ya da aynı şikayetler devam ediyorsa bu test alternatif olarak denenebilir. İdeal kilonuz için ideal kilo hesaplama sayfamıza göz atabilirsiniz.

Gıda intolerans testleri sonuçlarının kesinliğini gösteren araştırmalar yetersizdir. Bazı bilim adamları da çok az miktarda alınan kan ile besin hassasiyetinin ölçülemeyeceğini savunmaktadır. Besin tüketiminin kısıtlanmaması ve vücutta yetersizliklerinin görülmemesi için tüketildiğinde rahatsızlık verdiği düşünülen besinlerin tüketimine 2 hafta kadar ara verilebilir; sonrasında tekar tüketilip şikayetlerin oluşup oluşmadığı gözlemlenebilir. Eğer aynı semptomlar tekrarlar ise bu besinler daha az tercih edilebilir. Bu şekildeki bir beslenme düzeni daha sağlıklı olur.

Ayrıca, bir önceki Hamilelikte Beslenme Programı ve Hamile Diyeti Örneği yazıma göz atabilirsiniz. Hamile diyeti ve bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesi sağlaması hem de kilo kontrolü hakkında tüm detayları bulabilirsiniz.

Beğenin ve paylaşın, herkes faydalansın!