Güney Afrika’da Cederberg Dağları’na özgü olan Rooibos çayı, lezzetli tadının yanı sıra bir dizi sağlık problemine iyi gelebileceği belirtilen fantastik bir çaydır. Fabaceae ailesine ait iğneye benzer yaprakları okside edilerek çaya adını veren kırmızı renge dönüşür. Kelime anlamı olarak “kırmızı çalı” anlamına gelen bu çayın, yeşil çaydan 2 kat daha fazla antioksidan içerdiği bilinmektedir.

Rooibos Çayı Nedir?

Güney Afrika’ya özgü rooibos bitkisinin iğneye benzer yaprakları, genellikle bir fermentasyon işlemi sırasında oksitlenir. Bu da, kendine özgü olan kırmızı rengini üretir, aynı zamanda bitkisel bir çay olarak içildiğinde lezzetini arttırır.

Sağlık yararları hakkında yapılan araştırmalar genellikle hayvanlar ile ilişkilidir. İçerdiği maddelerin farelerde kanser gibi bazı hastalıkları iyileştirdiği gösterilse de, insanlar üzerindeki etkileri için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Antioksidanlar ve minerallerle dolu olan bu doğal, kafeinsiz Güney Afrika içeceği; bağışıklık sistemini iyileştirmek, alerji ve mide sorunlarını hafifletmek, cildi güzelleştirmek gibi bilimsel olarak kanıtlanmış sağlık yararlarına da sahiptir. Ayrıca, uzun bir gecenin ardından gelen baş ağrılarını hafifletmek konusunda da etkili olduğu bilinmektedir. Bu yazıda, rooibos çayı ile ilişkilendirilen potansiyel sağlık yararlarından bahsedeceğiz…

Rooibos Çayı Besin Profili

Rooibos çayı, yüksek antioksidan seviyelerine sahiptir. Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını azaltmaları ile bilinir. Uzun vadede, kanser ve kalp hastalıkları riskini de azaltabilir. Bazı araştırmalar, bu çayın vücuttaki antioksidan seviyelerini arttırabileceğine dair kanıtlar göstermektedir. Yapılan 15 kişilik bir çalışmada, rooibos çayı tüketimi ile antioksidan seviyelerinin %3 oranında arttığı görülmüştür. Bu çay, bazı mineralleri almak için de iyi bir kaynaktır:

  • Sinir sistemi için gerekli olan magnezyum
  • Güçlü dişler ve kemikler için kalsiyum ve manganez
  • Metabolizma ve bağışıklık sistemi için çinko
  • Kan ve kasların oksijen almasına yardımcı olmak için demir

Siyah çay, demir emilimini azaltan taneler içerir. Rooibos çayı, siyah çay tanelerinin yarısından daha azına sahiptir ve vücudun aktif olarak demiri emmesine yardımcı olur.

Roobios Çayı Sağlık Yararları

Kırmızı rengi ve meyvemsi aroması ile bilinen rooibos çayı, bazı sağlık yararları ile de ilişkilendirilmiştir:

  • Yaşlanma karşıtıdır

Yaşlanma ile ilgili teoriler; serbest radikaller adı verilen toksik bileşenler nedeniyle vücudun yaşlandığını söylemektedir. Serbest radikaller, sağlıklı hücrelere saldırarak bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve yaşlanmasına neden olur.

Japon bilim adamları, Rooibos çayının serbest radikallere saldıran ve zararlı etkilerini sınırlayan bir antioksidanı taklit eden bir madde içerdiğini keşfettiler. Diğer bir deyişle; Rooibos çayının içerdiği antioksidanlar, yaşlanma sürecini yavaşlatarak ve bağışıklık sistemini güçlendirerek daha sağlıklı ve zinde bir benlik sağlayabilir.

2010 yılında yapılan ve 4 hafta boyunca devam eden 20 kadının katıldığı bir çalışmada; bazı bitkisel flavonoidlerin etkileri araştırıldı. Kırışıklık azaltma söz konusu olduğunda, %9.9 azalma ile Rooibos çayı en üst sırada yer aldı.

  • Sivilceleri azaltır

AHA ve çinko içeriği ile Rooibos, daha sağlıklı, daha pürüzsüz ve daha parlak bir cilde katkıda bulunur. Bazı çalışmalarda, aşağıdaki yüz maskesinin akne problemi yaşayan hastalar için bir kurtarıcı olduğu kanıtlanmıştır:

  • Yarım bardak sıcak, sade rooibos çayı
  • ½ çay kaşığı elma sirmesi
  • 2 çay kaşığı yulaf ezmesi

Malzemeleri karıştırın ve ılıyana kadar bekleyin. Karışımı yüz ve boyun bölgesine uygulayın ve 15 dakika bekleyin. Ilık ve sade roobios çayı ile yüzünüzü durulayın ve kurumaya bırakın. Daha sağlıklı, sivilcesiz ve pürüzsüz bir cilt için haftada bir uygulayın.

  • Daha iyi bir gece uykusu sağlar

Doğal olarak kafeinsiz bir çay olan rooibos çayı; merkezi sinir sistemi üzerinde rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Bu nedenle; uykusuzluk, rahatsız uyku düzeni ve baş ağrısı çeken hastalara doktorlar tarafından yıllardır önerilmektedir. Yatmadan hemen önce bir fincan çay, deliksiz bir uyku uyumanızı sağlayabilir.

  • Kanserle mücadele edebilir

Güçlü kanserle mücadele etkilerine sahip güçlü antioksidanlar içerir. 2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre; güneşte çok fazla zaman geçiren kişilerin cilt kanseri gelişimini önlemek için rooibos özleri içeren bir cilt bakım ürünü kullanmanın faydalı olabilir.

  • Kalp sağlığı için faydalıdır

Serbest radikal hasarına karşı savaşan bileşikler içeren Rooibos çayı; vücudun toksinlerden arındırır ve iltihaplanma karşıtı özelliklere sahiptir. Kalp hastalığına karşı koruyucu olduğu bilinen antioksidanlar yönünden de zengindir. Güney Afrika’da insanlar üzerinde yapılan küçük çalışmalarda da, çayın kalp sağlığı için faydalı olduğu desteklenmektedir.

  • Karaciğeri korur

Bu çay, yağlı karaciğer hastalığının gelişimini önlemeye yardımcı olabilir. Karaciğer hücrelerinde yağ birikmesi potansiyel olarak ciddi bir durumdur. Rooibos çayı, hasarlı karaciğer dokusunun yenilenmesine yardımcı olur. Ayrıca, karaciğer hastalığını önlemenin ve tedavi etmenin etkili bir yolu olarak da önerilmektedir.

  • Sindirimi kolaylaştırır

İçerdiği flavonoidler, sindirim sistemi üzerinde sakinleştirici etkilere sahiptir. Bu sayede, içtikten sonra mide kramplarını ve ishali hafifletmek için faydalı olabilir.

Rooibos Çayı Nasıl Hazırlanır?

Geleneksel tariflerde, bitkinin yaprakları doğrudan suya eklenir ve hafif ateşte 10-15 dakika kaynatılır. Alternatif olarak, kurutulmuş 1 çay kaşığı yaprağı 1 bardak kaynar suda 8-10 dakika demleyerek ve süzerek içebilirsiniz. Lezzetlendirmek için biraz bal ve şeker de ilave edebilirsiniz. Rooibos çayının meyveli bir aroması vardır, bu nedenle genel olarak her damak zevkine hitap etmektedir.

  • Uzun süreli sağlık yararları için her gün 3 bardağa kadar tüketilebilir.
  • Latte olarak hazırlamak için sütle birlikte tüketilebilir.
  • Renklendirici ve tatlandırıcı bir bileşen olarak smoothie’lere, çorbalara ya da sporcu içeceklerine eklenebilir.

Rooibos Çayı Potansiyel Yan Etkileri

Genel olarak güvenli kabul edilen rooibos çayının olumsuz yan etkileri son derece nadirdir. Ancak, yine de bildirilen bazı yan etkileri vardır:

  • Büyük miktarlarda tüketmek, karaciğer enzimlerindeki artışa ve karaciğer sorunlarına neden olabilir.
  • Çaydaki bazı bileşikler, östrojen üretimini uyarabilir.
  • Bazı kaynaklarda, meme kanseri olan kişilerin bu tür çaylardan kaçınması gerektiğini öne sürülmektedir.

Bu etkiler son derece nadirdir ve bir etki görülmesi için çok fazla miktarlarda tüketmeniz gerekebilir. Ancak yine de tüketirken porsiyon kontrolü yapmanız faydalı olacaktır.

Rooibos Çayı Kilo Verdirir Mi?

Sütle birlikte içilen İngiliz çayına benzeyen Rooibos çayı, kilo vermeye yardımcı özellikleri ile de bilinmektedir. Çaya kafeinsiz bir alternatif olarak tüketebileceğiniz bu çay; doğrudan obezite ile mücadele ile bağlantılı olan flavonoidler de dahil olmak üzere polifenolleri içerir.

2015 yılında yapılan bir çalışmada; rooibos çayının leptin düzeylerini artırarak kilo vermeyi hızlandırma potansiyeline sahip olabileceği bulunmuştur. Leptin; gıda alımını düzenlemeye yardımcı olmak için beyne sinyaller gönderen, vücuda yeterli yiyeceğe sahip olduğunu bildiren ve böylece yemek yeme konusunda mücadele eden çok kullanışlı bir hormondur.

Leptin içeriğinin yanı sıra, Rooibos çayının hücrelerde biriken yağ seviyesini azalttığı kanıtlanmış benzersiz bir bileşik içerdiği de bulunmuştur.

Bunlara ek olarak, kalorisiz bir çaydır ve şekerli, aromalı içeceklere daha sağlıklı bir alternatif sunmaktadır.

Beğenin ve paylaşın, herkes faydalansın!