Potasyum yüksekliği kalp çarpıntısı, kalp ritmi bozukluğuna; potasyum eksikliği ise başta yorgunluk ve güçsüzlüğe neden olur. Yüksekliği ve eksilikliği durumlarında belirtiler nelerdir ve tedavisi nasıl olur, tüm detaylarıyla okuyabilirsiniz. Her hangi bir sorunuz olursa, yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz. Tüm sorularınızı cevaplıyor olacağım.

Potasyum Nedir?

Potasyum vücudumuzda bulunan ama vücudumuz tarafından üretilmeyen, besinlerle alınması gereken, günlük ihtiyacın 100 mg’ın üzerinde olan en önemli makro minerallerden biridir.

Vücudumuzdaki potasyumun büyük bir çoğunluğu (%98) hücre içinde bulunur, bunun %80’i ise kas hücrelerinde, %20’si ise kemik hücrelerinde, kırmızı kan hücrelerinde, ve karaciğerde bulunur.

%2’lik kısım ise hücre dışında yer alır. Potasyum, hücre içinde yer alırken, hücre dışında yer alan Sodyum ile ortak çalışarak, hücrelerdeki sıvı elektrolit dengesinin korunması ve sinir iletiminin doğru şekilde sağlanmasında önemli bir görev üstlenir.

Hücrelerde sıvı elektrolit dengesi, hücrenin görevlerini yerine getirmesini, kasların ve sinirlerin düzgün çalışmasını sağlayan temel bir dengedir. Potasyum-Sodyum dengesi vücudumuzdaki neredeyse tüm metabolik faaliyetler için büyük önem taşır.

Potasyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

  • Potasyum eksikliği hipokalemi olarak adlandırılır. Kanda potasyum seviyesine bakılarak teşhisi konulur.
  • Elde edilen araştırma verilerine göre pek az kişi tarafından yeterli potasyum alımı gerçekleştirilmektedir.
  • Sağlıklı bir yetişkinde kandaki potasyum seviyesi 3 mEq/L ile 5 mEq/L aralığında olmalıdır.
  • Kandaki potasyum seviyesi 3.5 mEq/L’den az olursa hipokalemi gerçekleşir.
  • Hafif seviyede potasyum eksikliği genelde fark edilir ve belirtiler gözlenmez.
  • Hayati tehlike ise kandaki potasyum seviyesinin 2.5 mEq/L’den az olması durumunda söz konusudur.
  • Kan testleri sonucunda çıkan potasyum seviyesinin 2.5 mEq/L’den az olması çok büyük bir potasyum eksikliği göstergesidir, bu durumda belirtiler yaygınlaşarak artar.

Potasyum Eksikliği Belirtileri

Potasyum hücresel birçok temel olayın sağlıklı şekilde gerçekleşmesini sağlayan bir mineraldir. Bu göreviyle, potasyum eksikliği fark edilir belirtilerle gözlenecektir.

Kasların ve kemiklerin yapısında yer alması eksikliğinde ya da fazlalığında bu dokuların fonksiyonları üzerinde olumsuz etkiler oluşturarak yorgunluk, halsizlik ve güçsüzlüğe sebep olacaktır.

Düşük potasyum değerleri için:

  • Yorgunluk, halsizlik
  • Keyifsiz ruh hali
  • Kaslarda hissedilen ve tüm vücuda yayılan ağrılar
  • Kabızlık
  • Yüksek veya düşük tansiyon
  • Ishal
  • Bulantı ve kusma

Aşırı derece düşük potasyum değerleri için:

  • Solunum yetmezliği
  • Düzensiz kalp atışları
  • Kaslar şiddetli ağrıların meydana gelmesi buna bağlı gelişen inme ve felç
  • Aralıklı gelişen kas spazmları
  • Yüksek şiddette kabızlık görülmesi ve buna bağlı gelişen bağırsak tıkanıklığı
  • Vücutta karıncalanmalar meydana gelmesi

Potasyum Eksikliği Nasıl Giderilir?

Hafif derecede görülen potasyum eksikliği diyetle tedavi edilir. Potasyum açısından zengin besinler diyete eklenerek kontrolü sağlanır.

En Zengin Potasyum İçeren Yiyecekler başlıklı yazımıza mutlaka göz atın.

Kişinin böbreklerinin sağlık şekilde çalışması potasyum takviyesini etkinliğini olumlu yönde etkiler. Herhangi bir böbrek rahatsızlığı geçirmeyen potasyum eksikliği gören bir yetişkinde potasyum takviyesi en etkin şekilde tedavi sağlar.

Aşırı derecede düşük potasyum seviyesi daha önce de bahsedildiği gibi hayati risk taşıdığından acil müdahaleler gerektirir. Damar yoluyla potasyum verilerek tedavisi gerçekleştirilir. 

Potasyum Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Potasyum yüksekliği hiperkalemi olarak adlandırılır. Çok fazla potasyum tüketimine ya da  genellikle böbrek rahatsızlıklarının sonucunda olmak üzere ve bazı metabolik rahatsızlıklara bağlı olarak gelişir. Kandaki potasyum seviyesinin 5 mEq/L’den fazla olması durumuna hiperkalemi denir.

Kandaki potasyum seviyesinin 6.5 mEq/L’den fazla olduğu durumlar hayati anlamda kritik durumlardır. Bu seviyenin 7 mEq/L’den fazla olduğu durumlarda ise acil müdahale gereklidir.

Potasyum Yüksekliği Belirtileri

Potasyum yüksekliği direkt olarak böbrek ve kalp sağlığını olumsuz etkiler. Kalp çarpıntısı, kalp ritmi bozukluğu başlıca görülen belirtilerdir.

Hiperkalemi belirtileri de, hipokalemi belirtilerine benzerlik gösterir.

  • Kol ve bacak kaslarında zayıflık
  • Ellerde ve ayaklarda uyuşma hissi
  • Bilinç bozuklukları
  • Kalp ritminde bozukluklar
  • Kalp çarpıntısı
  • Yorgunluk, halsizlik
  • Aşırı şekilde kusma

Potasyum aşırı yüksek seviyelerde seyrettiğinde kalp durmasına bağlı ani ölüm dahi gerçekleşebilir.

Potasyum Yüksekliği Nasıl Giderilir?

Potasyum yüksekliği tedavisinde öncelikle potasyum yüksekliğine sebep olan bir hastalık varsa onun tedavisi yapılır bunu takiben doktor kontrolünde, potasyum seviyesi düşürücü ilaçların kullanılmasıyla kandaki potasyum seviyesi normal değerlere düşürülür.

Hafif derece görülen potasyum yüksekliğinde ise diyetteki potasyumca zengin besinler çıkarılır bunların yerine potasyum oranı düşük besinler eklenir.

Enginar, muz, kivi, yoğurt, fasulye, patates, portakal ve kuru meyveler gibi potasyumdan zengin besinlerin tüketiminin hiperkalemi görülen bireylerde azaltılması, kandaki potasyum seviyesi normale düşene kadar sınırlandırılması tavsiye edilir.

Potasyum Mineralinin Sağlığımıza Faydaları Nelerdir?

Potasyum aynı zamanda elektrolittir. Bu özelliğiyle hücre içi sıvı elektrolit dengesini sağlamada büyük önem taşır. Sıvı elektrolit dengesi ve aşağıdaki gibi hayati önem taşıyan olayların kilit noktasıdır.

  • Kan basıncı
  • Sinir iletimi
  • Hücre pH dengesi
  • Kas kasılması
  • Kalp ritmi

Potasyumun Faydaları

Hipertansiyona karşı önleyici etki gösterir:

Yapılan araştırmalara göre, potasyum bakımından zengin besinleri tüketmek kan basıncını düşürerek hipertansiyona karşı koruyucu etki gösterir. Yalnız bu hususta böbrek hastalarında potasyum tüketimine dikkat edilmelidir.

Osteoporoza karşı korur:

Araştırmalara göre potasyum bakımından zengin beslenmek, kemik yoğunluğunu artırır, kemik sağlığına olumlu etki göstererek osteoporoz ve çeşitli kemik rahatsızlıklarına karşı korur.

Kalp sağlığını destekler:

Potasyum kalp ritminin sağlıklı şekilde kalmasını sağlar. Kalp ritmi bozukluğunda potasyum eksikliği de düşünülmelidir.

Selülit görüntüsünü azaltır:

Günlük diyette çoğunlukla sodyum tüketilirken potasyumun yeterli seviyede tüketilmemesi selülit oluşumuna sebep olan faktörlerden biridir. Buna bağlı olarak potasyum bakımından zengin besinlerin tüketimiyle selülit görünümü azalır.

Kaygı ve stresi azaltır:

Potasyum sinir iletiminde çok önemli bir göreve sahip olduğu için mental (bilişsel) olaylarda destekleyici rol oynar. Aynı zamanda potasyumun, kortizol ve adrenalin gibi stres hormonlarının sentezinde ve salgılanmasında dengeleyici görevi vardır.

Günlük Potasyum İhtiyacı Ne Kadardır?

Yeni doğanlarda;

  • 0-6 ay: 400 mg
  • 7-12 ay: 700 mg

Çocukluk-Gençlik dönemi için;

  • 1-3 yaş: 3000 mg
  • 4-8 yaş: 3800 mg
  • 9-13 yaş: 4500 mg

Gençlik-yetişkinlik dönemi için;

  • 14 yaş ve üzeri: 4700 mg
  • Gebeler için günlük tavsiye edilen alım miktarı: 4700 mg
  • Emziren annelerde bu ihtiyaç daha da artar. Emziren anneler için tavsiye edilen günlük alım miktarı 5100 mg’dır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yetişkinler için (16 yaşından büyük) günlük 3150 mg potasyum tüketimini öneriyor.

Potasyum İçeren En Zengin Gıdalar? 

Başlıca potasyum bakımından zengin besin kaynakları;

  • Meyvelerden; muz, kivi, kayısı, ananas..
  • Sebzelerden; domates, patates, yeşil yapraklı sebzeler, havuç..
  • Ek olarak kurutulmuş meyveler, yağsız et, tam tahıllar, kabuklu yemişler de potasyum bakımından zengin içeriğe sahiptir.

Detaylar için mutlaka En Zengin Potasyum İçeren Besinler başlıklı yazımızı okuyun.

Besinlerin 100 gramındaki potasyum miktarı

  • Pancar yaprağı:  909 mg / 100 g
  • Yer Elması: 670 mg / 100 g
  • Barbunya: 646 mg / 100 g
  • Patates (pişmiş): 544 mg / 100 g
  • Avokado: 485 mg / 100 g yani; 1 adet avokado: 1067 mg
  • Tatlı patates (pişmiş): 475 mg / 100 g yani; 1 adet büyük tatlı patates: 855 mg
  • Ispanak (pişmiş): 466 mg / 100 g
  • Somon balığı (pişmiş): 414 mg / 100 g
  • Yarım fileto somon 772 mg
  • Muz: 358 mg / 100 g
  • 1 adet büyük muz: 487 mg
  • Bezelye (pişmiş): 271 mg / 100 mg 

Bu araştırmamızı beğendiyseniz, aşağıdaki sosyal medya paylaşım tuşlarından paylaşabilirseniz çok seviniriz. Herkes, faydalanmış olur. Ayrıca, bir önceki Magnezyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Nasıl Olur? başlıklı yazımıza göz atabilir. Magnezyum eksikliği de kalp çarpıntısı, mide ve kas spazmlarına neden olur, bu mineral eksikliği hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Beğenin ve paylaşın, herkes faydalansın!