A vitamini eksikliği büyüme, üreme ve göz sorunlarına neden olur. Bu yazımızda, A vitamini eksikliği belirtileri ve doğal tedavi için örnek diyet listesini bulabilirsiniz. Sorularınız olursa, yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz.
A Vitamini Nedir ve Görevleri Nelerdir?
A vitamini diğer bütün vitaminler gibi vücudun normal işleyişini sürdürebilmesi için mutlaka gereklidir. A vitamini yağda eriyen en önemli vitaminlerden biridir. Vücutta karaciğerde depolanmaktadır. A vitamini doğrudan retinol şeklinde bulunabileceği gibi özellikle bitkisel besinlerde karoten olarak A vitamini öncüsü şeklinde de bulunabilir . Karoten karaciğerde A vitaminine dönüştürülür ve vücut tarafından bu şekilde kullanılır.
> Tüm detayları için A Vitamini Nedir? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
A vitamini eksikliği gelişmiş ülkelerde daha az rastlanılan bir durum iken gelişmekte olan ve gelişmemiş olan ülkelerde ise daha sık rastlanılan bir durumdur. Büyüme, üreme ve göz sağlığı üzerinde sayısız faydası olan A vitamininin eksikliğinde ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
A vitamini eksikliği dengesiz beslenme sonucu ortaya çıkabileceği gibi yağ emiliminde meydana gelen herhangi bir bozukluk ya da karaciğerde meydana gelen bir hasar sonucu da ortaya çıkabilir. Özellikle gebe ve emzikliler, bebekler, çocuklar ve adolesan dönemindekiler ve yüksek miktarda alkol alan bireyler risk altında olan gruplardır.
> Tüm Vitamin Çeşitleri ve Görevlerini öğrenmek için tıklayın.
A Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
A vitamini hem hayvansal kaynaklı gıdalarda hem de bitkisel kaynaklı gıdalarda yeterli miktarlarda bulunmaktadır. Hayvansal kaynaklı gıdalarda daha çok retinol şeklinde bulunurken bitkisel kaynaklı gıdalarda ise karoten şeklinde bulunur .
Hayvansal Kaynaklar:
- Karaciğer
- Keçi sütü ve inek sütü
- Yoğurt
- Peynir
- Kırmızı et ( koyun eti , sığır eti )
- Balık ve balık yağı
- Tereyağı
- Yumurta sarısı
- Tavuk eti
Bitkisel Kaynaklar:
- Patates
- Kavun
- Kayısı
- Mango
- Domates
- Biber
- Havuç
- Ispanak
- Lahana
- Marul
- Maydanoz
- Nane
- Brokoli
- Yeşil fasulye
- Pırasa
- Nane
- Brokoli
A vitamininin bulunduğu besinler günlük diyette sık kullanılan besinlerdir. Dolayısıyla günlük yapılan dengeli ve yeterli bir beslenme sonucunda A vitamini eksikliği fazla görülmez.
A Vitamini Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
A vitamini eksikliği daha çok iki nedene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlardan birincisi doğrudan diyetle A vitamininin yetersiz alınması diğer bir sebep ise emiliminde ya da karaciğerde üretiminde sorun olmasıdır.
A vitamini eksikliği nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucu diyetle A vitamininin yetersiz alınması
- Yağ emiliminde bozukluklar ( yağ malabsorpsiyonu )
- Kistik fibrozis , çölyak , crohn hastalığı gibi metabolik hastalıklar
- Hepatit , siroz vb. karaciğer hastalıkları
- Ateşli enfeksiyon hastalıkları
- Düşük doğum ağırlığı ya da prematüre doğum
- Pankreasta meydana gelen hasarlar
- Safra asidi yetersizliği
- Hipotiroidi
- Enflamatuar barsak hastalıkları
- İnce barsak baypas ameliyatı
- Aşırı alkol tüketimi
- Safra yolu tıkanıklıkları
- Çeşitli ilaç kullanımı
A Vitamini Eksikliği Sonucu Oluşan Hastalıklar Nelerdir?
A vitamini eksikliği sonucunda bir çok rahatsızlık ortaya çıkmaktadır. Bu rahatsızlıklar geçici olabileceği gibi kalıcı hasarlar şeklinde de olabilir. Dolayısıyla bu rahatsızlıkların oluşumunu engellemek için gün içerisinde yeterli ve dengeli beslenmeye dikkat etmeli, eksikliğe neden olabilecek bütün rahatsızlıklar tedavi edilmeli ve gerekirse ek takviye olarak A vitamini alınmalıdır .
Peki A vitamini yetersizliğinde sıkça karşılaştığımız belirtiler nelerdir:
- Gece körlüğü
- Gözde kuruluk (Xerophthalmia)
- Kornea yumuşaklığı
- Bitot lekesi
- Kornea üzerinde yaralar
- Gözde bulanıklık
- Göz enfeksiyonları, iltihaplanma
- Ciltte kuruluk
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması dolayısıyla hastalıklara kolayca yakalanma ve iyileşme süresinin uzaması
- Yaraların iyileşmesinde gecikmeler
- Büyüme ve gelişme geriliği
- Deri döküntüleri
- Sağlıksız , cansız saçlar
- Saçlarda dökülme ve kepek oluşumu
- Solunum sisteminde sıkıntılar
- İdrar yolu iltihabı
- Barsak enfeksiyonları
- Üreme bozuklukları , kısırlık
- Düşük doğum , anomali doğumlar
- Kemik ve dişlerin zayıflaması
- Demir eksikliği dolayısıyla anemi
- Uyku kalitesinde bozulmalar
- Sindirim sisteminde bozulmalar
- Epitel dokunun sertleşmesi
- Deri, tırnak, saç sağlığı olumsuz etkilenir
Bu belirtilerin çoğu önemli ve son derece ciddi olan belirtilerdir. A vitamini eksikliğinin uzun sürmesi, önlemlerin çabuk alınmaması durumunda körlüğe kadar gidebilir. A vitamini eksikliği son derece önemli sorunlara yol açmaktadır.
Gece Körlüğü:
A vitamininin en önemli belirtilerinden bir tanesi de gece körlüğüdür. Gece körlüğü gözlerin karanlıkta görme gücünün azalması, loş ışığa uyum yeteneğinin azalması olarak tanımlanabilir. Gece körlüğü olan bireyler loş ışıkta görmede zorlanırlar. Gözlerde retinada loş ışıkta görmeyi sağlayan rodopsin pigmenti bulunur. Bu pigment A vitamininin aktif formu olan retinol içerir ve protein yapılıdır. Dolayısıyla A vitamini yetersizliğinde bu pigment yeterince oluşamaz ve bunun sonucunda da gece körlüğü ortaya çıkar. Gece körlüğü önlem alınmaması durumunda kalıcı körlüğe kadar ilerleyebilir.
Gece körlüğü gelişmekte olan ülkelerde sıklıkla görülen sorunlardan biridir.
Bağışılık Azalması:
A vitamini önemli bir antioksidandır. Bildiğimiz üzere antioksidanlar vücudumuzu serbest radikallere ve toksisiteye karşı korumaktadırlar. Dolayısıyla bir çok kanser riskini de azaltmaktadır. A vitamini yetersizliğinde bağışıklık sistemi zayıflamakta dolayısıyla hastalıklara yakalanma riski de artmaktadır. Ayrıca hastalıkların iyileşme süresi de uzamaktadır. Normalde kolaylıkla atlatılabilen bir rahatsızlık çok daha ağır seyredebilir.
Gözde Kuruluk ve Diğer Göz Sorunları:
A vitamini eksikliği özellikle göz sağlığını etkilemektedir. Uzun süreli yetersizlikte Bitot lekesi , gözyaşı üretiminde azalma gözlerde kuruluk ve hatta körlüğe kadar ilerlemektedir.
Genellikle eksiklik gözyaşının azalması hatta üretememesi ile başlar. Ayrıca, korneada da bozulmalar meydana gelir. Kornea üzerinde yaralar oluşması, bulanık hale gelmesi ve hatta delinmesine kadar yol açabilir.
Cilt Problemleri:
A vitamininin cilt sağlığı üzerinde de bir çok yararı bulunmaktadır. Eksikliğinde özellikle ciltte kuruma ve döküntüler oluşmaktadır. Ayrıca egzama gibi bir çok hastalıkta oluşabilmektedir. Yine antioksidan özelliği sayesinde cilt kanserlerine karşı koruyucudur. Ayrıca yine eksikliğinde ciltte oluşan yaraların iyileşmesinde gecikmelere neden olmaktadır.
Büyüme – Gelişme ve Üreme Sorunları:
A Vitamini eksikliği hem büyüme ve gelişmede gerilik hem de üreme sorunları oluşmaktadır. A vitamini eksikliği hem kadınlarda hem erkeklerde kısırlığa neden olabilmektedir. Ayrıca doğumsal anomalilere, düşük doğumlara da neden olabilmektedir.
Peki, A Vitamini Eksikliği Tedavisi Nasıl Olur?
A vitamini eksikliğine bağlı olarak görülen belirtiler yukarıda anlatılmıştır. Bu belirtilerle karşılaşıldığı zaman ilk olarak bunun nedeninin ne olduğu tespit edilmelidir. Tespit gerçekleştirildikten sonra hemen tedaviye başlanılmalıdır .
Eğer eksiklik diyetle alıma bağlı ise hemen diyetin içeriği A vitamini ile zenginleştirilmeli ve dengeli ve yeterli bir beslenme sağlanmalıdır . Bunun dışındaki sebepler var ise de o durumda nedene bağlı olarak tıbbi bir girişimde bulunulması gerekebilir . Böyle durumlarda da takviye olarak A vitamini supleman şeklinde verilebilir .
A Vitamini İçeriği Zengin Örnek Diyet Menü:
Aşağıda A vitamini yönünden zengin 1400 kalorilik örnek bir menüyü bulabilirsiniz. Bu örnek menü tedavi değildir ve diyet listeleri kişiye özel planlanmalıdır. Kişiye özel diyet listeleri için iletişim sayfamızdan randevu alabilir veya Cepte Diyetisyen mobil uygulamamı yükleyip, diyet listesi talebinde bulunabilirsiniz.
Sabah:
- 1 su bardağı inek sütü
- 30 g beyaz peynir (yarım yağlı)
- 1 adet haşlanmış yumurta
- Domates –salatalık
- 1 ince dilim esmer ekmek
Kuşluk:
- 4 adet kuru kayısı
- 4 yemek kaşığı yoğurt
Öğlen:
- 60 g sığır eti
- 4 yemek kaşığı yumurtalı ıspanak
- 4 yemek kaşığı yoğurt
- 1 ince dilim ekmek
İkindi Ara Öğün:
- Brokoli – havuç – marul – maydanoz içeren bir salata
Akşam:
- 60 g kuzu ciğer / 60 g balık eti veya tavuk eti
- 2 kaşık kabak yemeği
- 4 kaşık yoğurt
- Bol yeşillikli salata
- 1 ince dilim ekmek
Gece Ara Öğün:
- 1 su bardağı süt
- 4 adet kuru kayısı
Ayrıca, bir önceki Yağ Yakan Yiyecekler Nelerdir? En Etkili Yağ Yakıcı 40 Besin başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. Yazımızı beğendiyseniz, aşağıdaki sosyal medya paylaşım tuşlarından paylaşmayı unutmayın.
Siz de fikrinizi belirtin