Bu yeni yazımızda, greyfurtun faydaları nelerdir? kimler greyfurt yememeli? sorularınıza cevap oluşturacak araştırmalara yer verdir.
Greyfurt ekşi ve hafif tatlı tadıyla bilinen tropikal bir narenciye meyvesidir. Günlük beslenmeye dahil etmek için sağlıklı bir besindir. Antioksidanlar ve lif bakımından zengin olması greyfurtu tüketilebilecek sağlıklı turunçgillerden biri haline getirir. Bu meyveyi diyetinize eklerken potansiyel faydaları ve yan etkileri hakkında daha fazla bilgi edinmek yardımcı olacaktır.
Greyfurtun Besin Değerleri
Greyfurtun faydaları hakkında bahsetmeden önce, greyfurtun besin değerlerini bilmekte fayda vardır. Orta boy bir greyfurtun yarısında bulunan başlıca besin ögelerinden bazıları şunlardır:
100 gr (yarım orta boy) | |
Kalori | 74 kkal |
Karbonhidrat | 13 gr |
Protein | 1,2 gr |
Lif | 2 gr |
C vitamini | 66 mg |
Potasyum | 270 mg |
Sodyum | 3 mg |
Sağlığımız için, Greyfurtun Faydaları Nelerdir?
Bağışıklık Sistemine Olan Faydaları
Beslenmenizde greyfurta yer vermek bağışıklık sistemi için faydalı olabilir. Greyfurtta hücrelerin zararlı bakterilerden ve virüslerden korunmasını sağlayan antioksidan özelliklere sahip olan C vitamini içeriği yüksektir. C vitamininin soğuk algınlığının daha çabuk iyileşmesine yardımcı olmak için yararlı olduğu gösterilmiştir. C vitamini ayrıca beyaz kan hücrelerinin üretimini uyarır ve bağışıklık hücrelerinin bütünlüğünü korur.
Greyfurtta bulunan diğer birçok vitamin ve mineraller de, örneğin A vitamini gibi, enflamasyona ve birkaç enfeksiyöz hastalığa karşı korunmaya yardımcı olarak bağışıklığa yarar sağladığı bilinmektedir. Greyfurtun faydaları arasında bağışıklık sistemine sağladıkları bu noktalar çok önemlidir.
Kilo Kaybı ve İştah Kontrolüne Olan Faydaları
Orta büyüklükteki bir greyfurt yarısında yaklaşık olarak 2 gram lif miktarına sahiptir. Araştırmalar, diyette lif bakımından zengin meyvelere yer verilmesinin doygunluk hissi uyandırmak için faydalı olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni lifin midenin boşalma hızını yavaşlatması ve sindirim süresini arttırmasıdır. Böylelikle, yeterli miktarda lif tüketmek, gün içinde daha az kalori almaya yardımcı olabilir.
Greyfurt gibi lif bakımından zengin, düşük kalorili besinler, boş kalorili gıdalara kıyasla daha uzun süre tok hissetmeyi sağlayarak kilo verme çabalarına yardımcı olabilir. Lif içeriğine ek olarak, greyfurt düşük kalorili ve su içeriği yüksek bir meyve olmasıyla da, zayıflama diyeti yapan kişiler için tercih edilebilir bir meyvedir.
91 obez bireyde yapılan bir araştırmada, taze greyfurtun yarısını öğünlerden önce tüketenlerin, tüketmeyenlerden bir miktar daha fazla kilo verdikleri bulunmuştur. Greyfurtun faydaları arasından kilo vermeye yardımcı olması önemli bir yer tutar. Ancak, bu gibi çalışmalar greyfurtun tek başına kilo verdirebileceği anlamına gelmez, ancak bunu zaten sağlıklı olan bir diyete eklemenin faydalı olabileceği anlamına gelmektedir. Tek başına greyfurt daha fazla yağ yakmaya yardımcı olmaz. Greyfurt sağlıklı bir tercih olsa da, herhangi bir yiyeceğin çok fazla yenmesi vücudun ihtiyaç duyduğu çeşitli besin ögelerini sağlayamaz.
Kalp Sağlığına Olan Faydaları
Greyfurt kalbi korumaya yardımcı olmak için bazı besin ögeleri ve antioksidanlar içerir. Kalp sağlığında birçok yönden sorumlu bir mineral olan potasyumdan oldukça yüksektir. Yarım greyfurt, günlük potasyum ihtiyacının yaklaşık %5’ini sağlar. Yeterli potasyum alımı, yüksek kan basıncı riskinin azalması ile ilişkilidir.
Araştırmalar, genel olarak sağlıklı bir diyetin parçası olarak greyfurt gibi lif ve antioksidan bakımından zengin meyvelerin tüketiminin kalp hastalıkları ve felç gibi durumlara karşı korunmaya yardımcı olduğunu ileri sürmektedir.
2015 yılında Amerikan Journal of Clinical Nutrition‘da yayınlanan bir araştırmada 100.000’den fazla insan üzerinde çalışıldı ve en çok meyve ve sebze tüketenlerin kalp hastalığı gelişme riskinin %15 daha düşük olduğu gösterildi. Plazmalarında en yüksek C vitamini seviyesine sahip olanlar daha da düşük kalp hastalığı oranlarına sahip olarak bulundu.
Cilt Sağlığına Olan Faydaları
Greyfurtta bulunan C vitamini, cilt için önemli olan kollajen oluşumunda hayati bir rol oynar. Sağlıklı görünen bir cilt için düzenli hidrasyon ve A vitamini de çok önemlidir. Greyfurt her ikisini de sağlaması açısından cilt sağlığı için yararlıdır.
Greyfurtta Yer Alan En Önemli Antioksidanlar
Antioksidanlar hücreleri vücutta zararlı reaksiyonlara neden olabilecek serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan korurlar. İşte greyfurtta yer alan en önemli antioksidanlar:
- C Vitamini: Greyfurtta yüksek miktarda bulunan güçlü, suda çözünebilen bir antioksidandır. Hücreleri genellikle kalp hastalığına ve kansere yol açan hasarlardan koruyabilir.
- Beta-karoten: Vücutta A vitaminine dönüşür ve kalp hastalığı, kanser ve maküler dejenerasyon gibi bazı kronik rahatsızlıkların riskini azaltmaya yardımcı olduğu düşünülen bir antioksidandır.
- Likopen: Bazı kanser türlerinin, özellikle prostat kanserinin gelişmesini önleme potansiyeli ile bilinir. Ayrıca tümörlerin büyümesini yavaşlatmaya ve yaygın kanser tedavilerinin yan etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Flavanonlar: Anti-inflamatuar özelliklerinin, kan basıncı ve kolesterol seviyelerini düşürdüğü ve kalp hastalığı riskini azalttığı gösterilmiş bir antioksidandır.
Böbrek Taşına Olan Etkisi
Greyfurt tüketimi böbreklerde atık maddelerin birikmesinden kaynaklanan böbrek taşı geliştirme riskini azaltabilir. En yaygın böbrek taşı tipi kalsiyum oksalat taşlarıdır. Greyfurtta bulunan sitrik asit, böbreklerdeki kalsiyum ile bağlanarak taş oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca, sitrik asit idrarının hacmini ve pH değerini artırma yeteneğine sahiptir ve böbrek taşlarının oluşumu için daha az elverişli bir ortam yaratır.
Kolesterole Olan Etkisi
Greyfurt, LDL (kötü) kolesterol seviyelerini ve trigliseritleri azaltabilecek bir lif olan pektin içerir. Yapılan bir çalışmada koroner bypas cerrahisi sonrası 57 hiperlipidemi hastası incelenmiş ve 30 gün boyunca her gün diyetlerinde beyaz veya kırmızı greyfurt tüketiminin LDL kolesterol seviyelerini düşürdüğü bulunmuştur. Kırmızı greyfurtun LDL kolesterol seviyelerini daha fazla düşürdüğü belirtilmiştir.
Greyfurt Seçimi ve Saklanması Nasıl Olmalıdır?
Greyfurt güneş ışığından uzak, serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Satın alırken olgunluğa ulaşmış olan greyfurtlar seçilmelidir. Sarı bir kabuk, greyfurtun tamamen olgun olduğunu gösterir. Meyve bir haftaya kadar oda sıcaklığında tutulabilir.
Greyfurt Tüketimi Kimler İçin Sakıncalıdır?
Diş Minesi Erozyonu Olanlar
Hassas dişleriniz varsa greyfurt tüketimi diş minesinin aşınmasına neden olabilir. Narenciye meyvelerinde bulunan sitrik asit, özellikle fazla tüketirseniz diş minesi erozyonunun yaygın bir nedenidir.
Reflü Hastalığı Olanlar
Gastroözofageal reflü hastalığı olanlarda, greyfurt yüksek asidik olduğu için tüketirken mide ekşimesi ve regürjitasyon gibi semptomlarda artış yaşanabilir.
Böbrek Yetmezliği Olanlar
Greyfurtun potasyum içeriğinden dolayı böbrekleri tam olarak işlevsel olmayan bireyler, greyfurt tüketirken dikkatli olmalıdırlar. Böbrekler aşırı potasyumu kandan atamadığı zaman bireyde komplikasyonlara neden olmakta, hatta ölümcül olabilmektedir. Böbrek yetmezliği diyeti yazımıza göz atabilirsiniz.
İlaç Etkileşimi Riski Olanlar
İlaçlar yutulduğunda, enzimler tarafından parçalanabilir ve/veya ince bağırsakta bulunan hücrelerde taşıyıcılar kullanılarak absorbe edilebilirler. Greyfurt bazı ilaçlar ile etkileşime girerek ilaçların vücuttaki etkilerini değiştirebilir. Bunun nedeni, vücudun belirli ilaçları metabolize etmek için kullandığı bir enzim olan sitokrom P450’yi engelleyen maddeler içermesidir. Vücudun ilaçları anormal olarak metabolize etmesine neden olarak ilacın normal kan seviyelerinden daha düşük veya daha yüksek olmasına yol açabilir.
Meyvenin içindeki kimyasalların ilaçları parçalayan enzimlere müdahale etmesi sonucunda normalde bağırsak ve karaciğerdeki ilaçları yıkma yolu yavaşlayarak ilaçların yan etkileri artabilir. Bir diğer etki olarak ilaç vücutta çok kısa veya çok uzun süre kalabilir. Çok kısa kalması sonucunda ilacın işlevinin azalmasına ya da çok uzun süre kalmasıyla ilacın daha etkili olmasına ve potansiyel olarak tehlikeli seviyelere ulaşmasına da neden olabilir.
Çalışmalar greyfurtun 85’den fazla ilacın kan seviyesini arttırdığını göstermektedir. Aşağıda greyfurtun etkileşime girebileceği bazı ilaç grupları yer almaktadır:
- Bazı kolesterol ilaçları
- Bazı tansiyon ilaçları
- Bazı kalp ritmi ilaçları
- Bazı antidepresanlar
- Bazı kan sulandırıcılar
- Bazı kortikosteroidler
Greyfurt yukarıdaki ilaç gruplarındaki tüm ilaçları etkilemez. Etkileşimin şiddeti kişiye, ilaca ve tüketilen greyfurt miktarına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ancak pek çok ilacın kan seviyelerini değiştirmek için sadece bir bütün greyfurt ya da bir büyük bardak greyfurt suyunun yeterli olduğunu hatırlamak önemlidir.
Bu etkileşimler hafife alınmamalıdır. Bazıları potansiyel olarak tehlikeli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle bu ilaç gruplarından herhangi birine ait bir ilaç kullanılıyorsa, diyete greyfurt eklemeden önce doktorla konuşulmalıdır. İlaçları ve greyfurtu farklı zamanlarda tüketmek etkileşimi durdurmadığı için greyfurtu diyetten çıkarmak gerekebilir.
Bu yazımızı beğendiyseniz, aşağıdaki sosyal medya paylaşım tuşlarından paylaşabilirsiniz. Herkes faydalanmış olur. Ayrıca, bir önceki Soğuk Algınlığına Ne İyi Gelir? başlıklı yazımıza göz atabilir, bağışıklık sisteminizi güçlendiren besinler ve tarifler hakkında bilgi alabilirsiniz.
Siz de fikrinizi belirtin