Bu yazımızda zihin açan yiyecekler ve sınav öncesi beslenme önerileri hakkında tüm bilgileri bulabilirsiniz. Sorularınız olursa, yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz.

Okul Çağında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Öncelikle okul çağında beslenme hangi yaş gruplarını temsil etmektedir ondan bahsedelim. Okul çağı 7-12 yaş arası çocukları temsil etmektedir. Bu yaş grubu çocuklar artık çocukluktan ergenliğe geçiş yapmaktadırlar. Bu dönemde çocuklarda bedenen ve zihinsel gelişmeler sürekli fakat yavaş ilerlemektedir. Bu dönem sonucunda bireyler ergenliğe geçiş yapmaktadırlar.

Bu dönemde çocuklar beslenme alışkanlıklarını yavaş yavaş değiştirmeye ve dışa açılmaya başlamaktadır. Değişikliklerin yaşandığı bu dönemde çevrenin etkisi çocuklarda çok fazla etken rol oynamaktadır.

İnsanların sağlıklı ve mutlu yaşam sürebilmeleri için beslenmelerine dikkat etmesi gerekir. Özellikle bu dönem büyüme çağında gençlerde büyüme gelişmenin sağlıklı şekilde ilerleyebilmesi için dengeli ve yeterli beslenmeye dikkat edilmelidir. Yeterli ve dengeli beslenme vücutta dokuların yenilenmesine ve vücudun gelişmesine yardımcı olacak şekilde beslenmektir.

Okul çağı grubunun beslenmesindeki amacımız gelişme çağında olan bu bireylerin şu anki ve ileriki yaşamlarında sağlıklı bir vücuda ve güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmasını sağlamaktır.

Beslenme insanın hem vücut işlevlerini hem de zihinsel işlevleri etkileyen bir yapıdır. Kendi kimliklerini oluşturma çabasında olan bu gençlerde özgürlüklerin ve bireysel karar verme kendi tercihlerini belirleme sırasındaki besin tercihleri önem arz etmektedir. Vücutta ergenliğe hazırlık diye adlandırabileceğimiz bu safhada yeterli ve dengeli beslenmek çocuğun ergenlikte yaşayacağı semptomları daha hafif şekilde atlatmasını sağlayabilir. Ayrıca fiziksel özelliklerin iyileştirilmesini ve beyin gelişimini de olumlu yönde etkileyecektir. Bu yaşlarda kazanılan bilişsel yetenekler iyi bir bağışıklık sistemi ileri ki yaşamda çoğu hastalığın önlenmesini sağlayacaktır.

Günümüzde özellikle sınavlar,  medya, okul, aile vs. bu gibi yapıların bireyi beslenme yönünden olumsuz etkilediği görülmektedir. Yanlış örnekler çocukların ileri ki yaşamlarında çoğu sıkıntıyı yaşamasına sebep olmaktadır. Bu sıkıntılardan birkaçı;

Aşırı Şişmanlık:

Bazı çocuklar medya etkisiyle fast food beslenmeye özenerek bakmaktadır. Bu şekilde beslenmeye eğilim göstermektedir. “Fast food kesinlikle tüketilmemelidir.” diyemeyiz çünkü her insan yasakları delmeye eğilimlidir.  Fakat çoğunlukla sağlıklı besinler tercih edilmelidir. Hareketsizlik ve bu sağlıksız enerji, yağ ve karbonhidrat içeriği yüksek olan besinler gelecek neslimizin aşırı şişmanlamasına sebep olmaktadır. Ve çoğunlukla abur cubur içerisindeki Çin Tuzu olarak bilinen mono sodyum glutamat bu besinlerin daha sık ve daha fazla tüketilmesini sağlamaktadır.

Aşırı Zayıflık:

Aşırı şişmanlık gibi aşırı zayıflıkta vücut için zararlıdır. Manken hastalığı olarak bilinen anoreksiya nervosa hastalığı gün geçtikçe özellikle genç kızlar arasında yaygınlaşmaya başlamıştır. Yine sosyal medya etkisi sebebiyle yaygınlaşan bu durum daha küçük yaşta çocuklukta besin alımını azaltmayla başlamaktadır. Giderek özellikle ergenlik döneminde psikolojinin de hassaslığı ile birlikte giderek takıntıya dönüşmektedir.

Bunun ne gibi olumsuz yönü var diye merak edenler için söyleyelim yetersiz besin alımı çocuğun ergenlik sırasında vücudunun yeterli şekilde gelişememesine şekil bozukluklarına beyin gelişiminin olumsuz etkilenmesine ileri ki yaşamda depresyon ya da daha ağır bir psikolojik soruna sebebiyet verip ölüm diyetleri gibi hayati tehlikeye neden olacak diyetleri uygulamaya neden olabilir. Bu diyetler kişiyi komaya ve ardından da ölüme götürmektedir.

Peki okul çağındaki çocukların beslenmesi nasıl olmalıdır?

  • Çocuk bir günde her besin grubundan mutlaka almalıdır. (Bknz: Temel Besin Grupları)
  • Yağlı ve şeker içeriği yüksek besin tüketimi azaltılmalıdır.
  • Çocuğun vitamin ve mineral alımına özen gösterilmeli ve yeteri miktarda alınması sağlanmalıdır. (Bknz: Vitaminler ve Görevleri)
  • Liften zengin besinlerden tüketilmelidir.
  • Basit karbonhidratlar yerine kompleks karbonhidrat kaynakları tercih edilmelidir.
  • Su tüketimine özen gösterilmelidir.
  • Genellikte kola fanta gibi sağlıksız içecekler yerine daha sağlıklı ayran ve kefir tüketimine çocuklar yönlendirilmelidir.
  • Dışarıdan tüketim azaltılmalı ev yemekleri tercih edilmelidir.
  • İştahının az olmasını sebep göstererek zararlı yiyecekler çocuğa sunulmamalıdır.
  • Düzenli bir şekilde 3 ana 3 ara öğün şeklinde beslenilmelidir.

Beslenmede çeşitlilik esastır. Vücudun tüm besinlere ihtiyacı vardır. Peki, zihin açan yiyecekler nelerdir?

Okul Çağı Çocuğunu Geliştirecek Zihin Açan Yiyecekler Nelerdir?

Beyin gelişimine katkı sağlayan, zihin açan yiyecekler ve bu besinlerin tüketimi çok fazla abartılmamalıdır. Unutmayalım ki her şeyin fazlası zarardır. İşte, zihin açan yiyecekler ve önemli detayları:

  • Yumurta: Zihin açan yiyecekler arasında ilk sırada yumurta gelmektedir. Örnek bir protein kaynağı olan yumurta burada da karşımıza yararları ile çıkıyor. Peki, ne onu böyle eşsiz kılan? İçeriğinde bulunan A,D,B12 ve B grubu vitaminleri elbette. Bu vitaminler hafızayı güçlendiren özelliğe sahiptirler. Bu bakımdan her gün 1 haşlanmış yumurta ya da farklı bir şekilde hazırlanmış yumurta kahvaltılarımızdan eksik edilmemelidir.
  • Kırmızı Lahana: İçeriğindeki polifenol sayesinde hafızayı güçlendirme beyin hasarlarını azaltma ve ileride bunama riskini azaltmayı sağlar.
  • Brokoli: İçeriğinde folik asit ve K vitamini vardır. Bu iki vitaminde beyin gelişimi için önemlidir. Çoğu insan tüketmekten hoşlanmaz lakin sağlık her değerden üstündür.
  • Ispanak: A vitamini, C vitamini, E vitamini ve K vitamininden zengin bu besinimiz de beyin gelişiminde önemlidir. Ayrıca içeriğinde bulunan flavonoidler bir çok hastalığa karşı koruyucudur.
  • Yağlı Balıklar: Hepimizin yıllardır bildiğimiz bir gerçek balıklar beyin gelişimini sağlar. Ama nasıl? İçeriğinde bulunan omega-3 yağ asidi ile hafızayı güçlendirerek bilgileri daha uzun süre aklımızda tutmayı sağlar.
  • Süt ve süt ürünleri: Beyin zarının esnekliğini sağlayarak beyin gelişimimize katkı sağlamaktadır. Ayrıca, protein kaynağı besinlere mutlaka göz atın.
  • Bitter Çikolata: Son dönemde diyetlerde adından sıkça bahsettiren bitter çikolata konsantrasyon ve odaklanmayı artırmaktadır.
  • Tam tahıllar: B6,B12 ve folik asit içeriği sayesinde beyin gelişimine katkı sağlamaktadır.
  • Yağlı tohumlar (kuruyemişler): içeriğindeki iyi yağlar hem kalp sağlığını korur hem de beyin gelişimini sağlar.
  • Zerdeçal: Kurkumin pigmenti beyin gelişimine yardımcıdır. Bknz: Zerdeçal Nedir?
  • Çilek: Fisetin adında ki bir flavonol ilerleyici hafıza kayıplarını ve öğrenme kayıplarını engellemektedir.
  • Su: Su vücudun en değerli gereksinimidir. Tüm işlevler için suya ihtiyaç vardır. Susuz kalan bir vücut odaklanamaz ve beyin fonksiyonlarında da bozulmalar yaşanır.

Sınav Öncesi Beslenme Önerileri, Nasıl Beslenmeliyiz?

  • Öncelikle günlük su tüketiminin en az 2 litre olması gerekmektedir.
  • Günlük öğün planına dikkat edilmeli ana ve ara öğünler atlanmamalıdır.
  • Kahvaltı öğünü atlanmamalı, öğünde peynir, süt, yumurta tüketilmelidir.
  • Enerji değeri yüksek besinler yerine besin değeri yüksek besinler tercih edilmelidir.
  • Günlük taze mevsim sebze ve meyveleri tüketilmelidir.
  • Kırmızı et, tavuk, balık tüketimi göz ardı edilmemeli haftada 3-4 kere mutlaka tüketilmelidir.
  • Yağlı tohumlar olan fındık, badem, ceviz gibi iyi yağ kaynakları içerikleri bakımından beyin gelişimine yardımcı olduklarından günde ara öğünlerde çok fazla olmamak kaydıyla enerjisine dikkat edilerek 5-6 adet fındık, 2 ceviz içi, 4-5 adet badem tüketilmelidir.
  • Tatlı tercihlerini daha çok kakao içeriği yüksek bitter çikolatalardan karşılamalı ya da sütlü tatlılara yönelmelilerdir.
  • Gereksiz vücuda zarar veren diyetlerden özellikle uzak durulmalıdır.
  • Kan değerleri gözden geçirilmeli herhangi bir demir eksikliği ya da kansızlık gibi durumlarda takviyeye gerek duyuluyorsa doktor tarafından verilen ilaçlar kullanılmalı ve kansızlık ve demir eksikliğini giderecek besinlerden bazıları (örneğin pekmez, keçiboynuzu… ) enerjiye dikkat edilerek tüketilmelidir.
  • Dışarıdan hazır besinler yerine ev yemekleri tercih edilmelidir.
  • Herhangi bir vitamin mineral eksikliği durumunda beslenme eksikliği giderecek şekilde düzenlenmeli gerekli durumlarda diyetisyenden yardım alınmalıdır. Bknz: Vitamin eksikliği nasıl anlaşılır?

Ayrıca, bir önceki Yeşil Çay Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri başlıklı yazımıza göz atabilir. Gün içinde tüketmeniz gereken yeşil çay miktarını ve zayıflatan etkileri hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Beğenin ve paylaşın, herkes faydalansın!